Tarihi Keşif: Urartulu Kadının Ayak İzi İlk Kez Sergileniyor
Van’da, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Konyar başkanlığında 2018 yılında gerçekleştirilen höyük kazılarında, tarihe ışık tutan önemli bir bulguya ulaşıldı. Kazı çalışmaları sırasında, Urartu döneminde yaşamış bir kadına ait olduğu tespit edilen bir ayak izi gün yüzüne çıkarıldı. Kerpiç üzerindeki bu iz, binlerce yıl öncesinin gündelik yaşamına dair eşsiz bir kanıt sunuyor.
Ayak İzinin Sırları ve Önemi
Bulunduğu yerden özenle kesilerek koruma altına alınan ve kalıbı çıkarılan ayak izi üzerinde antropologlar detaylı incelemeler gerçekleştirdi. Yapılan analizler sonucunda, izin milattan önce 6. ila 9. yüzyıllar arasına, yani Geç Demir Çağı veya Post-Urartu dönemine ait olduğu belirlendi. Ayak izinin 36 numara büyüklüğünde olması, bunun bir kadına ait olduğu tezini güçlendirdi.
“Urartu’dan Günümüze Kadın” Sergisi Ziyarete Açıldı
Uzun süredir koruma altında tutulan bu değerli eser, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2025’i “Aile Yılı” ilan etmesi ve Cumhuriyet’in 102. yılına özel olarak hazırlanan “Urartu’dan günümüze kadın” temalı sergi kapsamında ilk kez sanatseverlerle buluştu. Van Müzesi’nde açılan sergi, 12 Temmuz – 31 Ağustos tarihleri arasında ziyaret edilebilecek ve kadın ayak izi, serginin en dikkat çekici parçalarından biri olarak öne çıkıyor.
“Geçmişin Sessiz Tanıklığını Sunmaktadır”
Van Müze Müdürü Bülent Demir, “ailenin temeli kadındır” ilkesinden yola çıkarak bu özel sergiyi hayata geçirdiklerini belirtti. Demir, projenin önemini şu sözlerle vurguladı:
“Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın tensipleriyle 2025, ‘Aile Yılı’ ilan edilmiştir. Bu kapsamda Bakanlığımız tarafından Cumhuriyet’imizin 102. yılına özel ‘100+2 Süreli Müze Sergileri’ projesi hayata geçirilmiştir. Bu sergiler, geleneksel değerleri çağdaş bir yaklaşımla birleştirerek Anadolu’nun benzersiz kültürel zenginliğini ziyaretçilerle buluşturacak ve kültürel mirasımızı yarınlara taşıyacaktır.”
Demir, Van Kalesi Höyüğü kazılarında ortaya çıkan kadın ayak izinin, serginin en ilgi çekici unsuru olduğunu ifade etti.
“Kadının Emeğine ve Yaşamına Dikkat Çekiyoruz”
Müze Müdürü Demir, kerpiç üzerindeki bu izin sadece teknik bir veri olmadığını, aynı zamanda o dönemde kadınların toplumsal hayattaki rolüne işaret ettiğini dile getirdi.
“Yapılan etnografik çalışmalar, günümüzde olduğu gibi geçmişte de kerpiç yapımının çoğunlukla kadınlar tarafından gerçekleştirildiğini göstermektedir. Bu ayak izi, binlerce yıl öncesine ait gündelik yaşamın, emeğin ve kadının varlığının izlerini taşıyan sessiz bir tanıktır. Bugün bu ayak izini sergilerken, sadece bir kerpiç parçasını değil, geçmişin görünmeyen öznesi olan kadına, onun emeğine ve yaşamına da dikkati çekiyoruz.”
Ziyaretçilerden Tarihi Esere Tam Not
Sergiyi ziyaret edenler, binlerce yıllık ayak izinden derinden etkilendiklerini belirtti. Ailesiyle Samsun’dan Doğu turuna çıkan Müjde Şen Ünal, eserin kendisi için unutulmaz bir deneyim olduğunu söyledi.
“En ilkel çağlardan bugüne kadının yeri her zaman çok önemli. Bu eserde kadının bir çabasını görüyoruz. Kadın dokunduğu her yeri güzelleştiriyor. Birçok müze gezdim fakat ilk defa böyle bir şey görüyorum. Bir kadının ayak izinin bulunması ve müzede sergilenmesi mükemmel.”
Tokat’tan gelen bir diğer ziyaretçi Murat Öz ise, “Müze çok güzel olmuş. Urartu dönemi çok iyi yansıtılmış. Anadolu’da ne kadar eski medeniyetler olduğunu görüyoruz. Ayak izi eseri de muhteşem. Kadın ayağı olduğu gayet belli. Eser çok etkileyici.” ifadelerini kullandı.