Google’ın Android Deprem Uyarı Sistemi Türkiye’de Neden Başarısız Oldu?
Google tarafından geliştirilen ve milyonlarca Android telefondan toplanan verilerle depremleri önceden tespit etmeyi amaçlayan Android Deprem Uyarı (AEA) sistemi, 2023 yılında Türkiye’de yaşanan büyük depremler sırasında yetersiz kaldı. Şirketin kendi itirafına göre, kritik sarsıntılar esnasında birçok kullanıcıya hayati önem taşıyan uyarılar zamanında ulaştırılamadı.
Uyarı Sisteminin Çalışma Prensibi ve Yaşanan Aksaklık
Google’ın sistemi, sarsıntının şiddetine göre iki farklı uyarı mekanizması üzerine kuruludur:
- Take Action (Harekete Geçin): Ciddi sarsıntılarda devreye giren bu uyarı, telefon sessiz modda olsa bile yüksek sesli bir alarm çalarak ekranı tamamen kaplar ve kullanıcıyı sarsıntıdan saniyeler önce bilgilendirir.
- Be Aware (Dikkatli Olun): Daha hafif sarsıntılar için tasarlanmış bir bildirimdir.
Ancak BBC tarafından yürütülen ve aylar süren bir saha araştırması, Türkiye’deki felaketin yaşandığı 28 Temmuz 2025 sabahı saat 04:17’de, insanların büyük çoğunluğu uykudayken sistemin bu kritik “Harekete Geçin” uyarısını gönderemediğini ortaya koydu. Araştırma sürecinde, o an bu uyarıyı aldığını belirten hiçbir kullanıcıya ulaşılamadığı rapor edildi.
Google’dan İtiraf: Algoritma Sınırlamaları ve Yanlış Tahmin
Google araştırmacıları, prestijli Science dergisinde yayımladıkları bir makalede, sistemin başarısızlığının ardındaki nedeni “algoritma sınırlamaları” olarak açıkladı. Yapılan incelemede, sistemin ilk depremin büyüklüğünü 7.8 yerine 4.5 ila 4.9 olarak tahmin ettiği anlaşıldı. Aynı gün meydana gelen ikinci büyük deprem de sistem tarafından doğru bir şekilde analiz edilemedi.
Şirketin verilerine göre, ikinci depremde 8.158 telefona “Harekete Geçin” uyarısı gönderilirken, yaklaşık 4 milyon kullanıcıya ise sadece “Dikkatli Olun” bildirimi ulaştı. Google, olayların ardından algoritmalarını güncellediğini ve yapılan simülasyon testlerine göre, güncellenmiş sistemin ilk depremde 10 milyon kişiye “Harekete Geçin” ve 67 milyon kişiye “Dikkatli Olun” uyarısı gönderebileceğini belirtti.
Bilim Dünyasından Eleştiriler ve Gelecek Endişeleri
Sistemin performansı ve verilerin geç açıklanması bilim dünyasında tepkilere yol açtı. Colorado School of Mines Üniversitesi’nden Yardımcı Doçent Dr. Elizabeth Reddy, konuya ilişkin sert bir eleştiri getirdi:
“İki yıl sürdü! Bu küçük bir olay değil, insanlar hayatını kaybetti ve sistem beklendiği gibi çalışmadı.”
Google, AEA sisteminin mevcut ulusal erken uyarı sistemlerinin yerini almayı değil, onları tamamlamayı hedeflediğini savunuyor. Ancak bazı uzmanlar, ülkelerin bu tür özel şirket teknolojilerine aşırı güvenmesinden endişe duyuyor.
“Google yapıyor diye bazı ülkeler kendi sistemlerinden vazgeçebilir mi? Bu konuda çok daha şeffaf olunmalı,”
diyen Pasifik Kuzeybatı Sismik Ağı Direktörü Harold Tobin, şeffaflık çağrısında bulundu. Google, AEA’nın bugüne kadar 98 ülkede uyarı gönderdiğini ifade ederken, 2025’te Myanmar’da yaşanan son büyük depremdeki performansına ilişkin soruları ise yanıtsız bıraktı.