Google’dan ‘Asrın Felaketi’ İtirafı: Erken Uyarı Sistemi Çöktü
Google, 6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye’yi sarsan ve ‘asrın felaketi’ olarak anılan Kahramanmaraş merkezli depremler sırasında, Android Deprem Uyarıları (AEA) sisteminin beklendiği gibi çalışmadığını resmen kabul etti. Şirket tarafından yapılan açıklamada, sistemdeki teknik bir arıza nedeniyle yaklaşık 10 milyon kişiye hayati önem taşıyan erken uyarı bildirimlerinin gönderilemediği doğrulandı.
Kaliforniya merkezli teknoloji devi, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli depremler sırasında AEA’nin hatalı çalıştığını tespit ettik” ifadelerini kullanarak yaşanan büyük aksaklığı itiraf etti.
Teknik Arıza Depremin Şiddetini Düşük Algıladı
Normal şartlarda, AEA sisteminin depremin merkez üssüne yaklaşık 157 kilometre mesafedeki 10 milyon kullanıcıya en üst düzeyde uyarı göndermesi hedefleniyordu. Ancak sistem, depremlerin büyüklüğünü olduğundan çok daha düşük algılayarak milyonlarca insanın zamanında uyarılmasını engelledi.
7,7’lik Deprem 4,5 Olarak Ölçüldü
Sistemin kritik hatası şu şekilde gerçekleşti:
- 6 Şubat saat 04.17’de meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki ilk deprem, sistem tarafından sadece 4,5 ila 4,9 aralığında değerlendirildi.
- Bu hatalı ölçüm nedeniyle sadece 469 kullanıcıya ‘harekete geç’ uyarısı gönderilebildi.
- Yaklaşık 500 bin kişiye ise yalnızca ‘hafif sarsıntı’ bildirimi ulaştı.
Günün ilerleyen saatlerinde meydana gelen 7,6 büyüklüğündeki ikinci büyük depremde ise sistem, 8 bin 158 cihaza ‘harekete geç’ ve yaklaşık 4 milyon kullanıcıya ‘farkında ol’ bildirimi gönderebildi. Bu bildirimler kullanıcılara yaklaşık 35 saniye kazandırma potansiyeline sahip olsa da, ilk depremdeki büyük başarısızlık felaketin boyutunu değiştirmedi.
Felaketin Acı Bilançosu
Kahramanmaraş merkezli depremlerde resmi rakamlara göre 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti, 107 bin 213 kişi ise yaralandı. Afetten yaklaşık 14 milyon vatandaş etkilenirken, ülke genelinde 7 gün milli yas ilan edilmişti.
Google: “Sistemi Geliştirmeye Devam Ediyoruz”
Google yetkilileri, yaşanan aksaklıkları kabul ederken, bu tür sistemlerin dünya genelinde benzer teknik zorluklarla karşılaşabildiğini belirtti. Şirketten yapılan açıklamada, “Her depremde öğrendiklerimize dayanarak sistemi geliştirmeye devam ediyoruz” denildi. Google araştırmacıları, AEA sisteminin şu anda 98 ülkede aktif olarak hizmet verdiğini ve Türkiye’deki Android kullanım oranının yüzde 70’in üzerinde olduğunu vurguladı.
Uzmanlardan Sert Tepki
ABD’deki Colorado School of Mines’tan Elizabeth Reddy, hatanın tespit edilmesinin ve kabul edilmesinin iki yıldan uzun sürmesini endişe verici olarak nitelendirdi.
“Çok üzgünüm. Küçük bir olaydan bahsetmiyoruz, insanlar öldü ve bu uyarının istediğimiz gibi bir performans gösterdiğini göremedik.”