İklim değişikliğinin tetiklediği rekor sıcaklıklar ve yetersiz yağışlar, Güneydoğu Anadolu Bölgesi‘nde ciddi bir kuraklığa yol açtı. Türkiye’nin toplam hububat üretiminin yaklaşık yüzde 40’ını karşılayan bölgede, bu yıl ekim yapan çiftçilerin büyük bir kısmı ağır ekonomik zararlarla karşı karşıya kaldı.
Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, ANKA Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, hububat hasadında yaşanan büyük kayıpları dile getirerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a acil destek çağrısında bulundu.
‘Tarihte Görülmemiş Bir Kuraklık Yaşıyoruz’
Bölgedeki durumun vahametine dikkat çeken İskenderoğlu, hükümetin don ve dolu zararları için gösterdiği hassasiyeti kuraklık için göstermediğini belirtti.
“Sayın Cumhurbaşkanımız, yaklaşık 40-45 gün önce don ve doludan zarar gören çiftçilerimiz için Meclis’te komisyon kurulacağını ve TARSİM‘e bakılmaksızın destek verileceğini açıkladı. Bu sevindirici bir haberdi. Ancak Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin ve Şırnak’ı kapsayan bölgemiz, tarihte görülmemiş bir kuraklık yaşadı. Bize üvey evlat muamelesi yapılıyor. Ben günlerdir ‘Öldüm, bittim’ diye bağırıyorum. Çiftçi, kuraklıktan dolayı mahvoldu.”
“Ne Bir Komisyon Kuruldu Ne de Çiftçinin Derdi Soruldu”
İskenderoğlu, kuraklığın oluşturduğu büyük tehlikeye rağmen konunun ihmal edildiğini ve TBMM’de herhangi bir komisyon kurulmadığını vurguladı.
“Şu ana kadar hiçbir şekilde ne bir komisyon kurulmuş ne de çiftçinin derdi sorulmuş. Biz de devletin şefkatli elini bekliyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı’ndan, Tarım Bakanı’ndan, kuraklıkla karşı karşıya kalan tüm çiftçilere destek verilmesini istiyoruz. Acilen bir komisyon kurulup, özellikle TARSİM yaptıramayan küçük aile işletmeleri ve kadın üreticilerimiz için tespitler yapılmalıdır.”
Gelecek Hasat Dönemi İçin Büyük Endişe
Çiftçinin üretim yapamaz duruma geldiğini ve borç yükü altında ezildiğini belirten İskenderoğlu, gelecek ekim dönemi için kaynak bulmanın imkansız hale geldiğini söyledi.
“Bu tarlayı 2 ay sonra ekmemiz lazım. Ama çiftçi bunu nasıl yapacak? Tohum, ilaç, mazot, gübre alacak parası yok. Çiftçinin tamamı Ziraat Bankası’na, Tarım Kredi Kooperatifleri’ne, özel bankalara borçlu. Bizim en büyük sıkıntımız önümüzdeki hasat dönemidir. Çiftçinin gücü nereye kadar yetecek? Devletten destek bekliyoruz.”
‘Kuru Alanda Ekim Yapan Çiftçinin Tamamı Zarar Etti’
Güneydoğu’da hasadın tamamlandığını ancak verim kayıplarının çok büyük olduğunu ifade eden İskenderoğlu, maliyetlerin dahi karşılanamadığını belirtti.
- Verim Kaybı: Bazı tarlalarda biçerdöverin hiç çalışmadığını, yani ekinin tamamen kuruduğunu söyledi.
- Maliyet Sınırı: Dönüm başına 250 kilogram ürünün çiftçinin maliyetini karşıladığını, ancak verimin çoğu yerde 50-150 kilo arasında kaldığını belirtti.
- Sulu Alanlar: Sulama yapılan arazilerde bile verimin 650-850 kilodan 400-450 kiloya düştüğünü, burada dahi yaklaşık %25’lik bir kayıp yaşandığını ekledi.
“Kuru alanda ekim yapan çiftçinin tamamı zarar etti. Sulu eken çiftçi en azından zarar etmedi ama kâr da elde edemedi.”
Cumhurbaşkanlığı Afet Fonu’ndan Destek Talebi
Son olarak TARSİM’in çiftçiye ödeme yapmamak için bahaneler ürettiğini iddia eden İskenderoğlu, doğrudan Cumhurbaşkanlığı’na seslendi.
“Sayın Cumhurbaşkanı’nın çiftçiye el uzatması lazım. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki çiftçilerimiz için Cumhurbaşkanlığı Özel Afet Fonu‘ndan destek bekliyoruz. 2025 yılına mahsus olmak üzere, kuru arazilerde TARSİM’e bakılmaksızın çiftçilerimize destek verilmesini talep ediyoruz.”