Trump’ın Gümrük Tehdidi Müzakere Kapısını Araladı
Geçtiğimiz hafta başlayan Tayland ve Kamboçya arasındaki sınır çatışmaları, ABD Başkanı Donald Trump’ın devreye girmesiyle yeni bir boyut kazandı. İki ülke, Trump’ın ekonomik baskısının ardından Malezya‘da müzakere masasına oturma kararı aldı.
ABD Başkanı Trump, Cumartesi günü her iki ülke lideriyle yaptığı telefon görüşmelerinde, çatışmalar sona ermeden ABD’nin Tayland ve Kamboçya’ya yönelik yüzde 36’lık gümrük vergisinin düşürülmesi müzakerelerine başlamayacağını net bir dille ifade etti. Bu gelişme üzerine Tayland, müzakerelere Başbakan Vekili Minister Phumtham Veçayaçai‘yi göndereceğini duyurdu. Kamboçya tarafını ise Başbakan Hum Manet‘in temsil edeceği açıklandı.
Çatışmaların Bilançosu ve Karşılıklı Suçlamalar
Çatışmalarda askeri gücü daha zayıf olan ve toprak kaybettiği belirtilen Kamboçya, daha önce de ateşkes çağrısında bulunmuştu. Kamboçya Başbakanı Manet, Trump ile görüşmesi sonrası yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Kamboçya’nın derhal ve koşulsuz ateşkese hazır olduğunu [Trump’a] net bir şekilde ifade ettim.”
24 Temmuz’da başlayan çatışmalarda asker ve sivillerden oluşan en az 33 kişi hayatını kaybederken, binlerce insan evlerini terk etmek zorunda kaldı. Tayland, Kamboçya’yı sivil yerleşim yerlerine ateş açmakla suçlayarak roket menzilindeki köyleri tahliye etti. Kamboçya ise Tayland’ı, uluslararası alanda kullanımı yasak olan ve ayrım gözetmeksizin ölüme yol açan misket bombaları kullanmakla itham etti. Tayland bu iddialara henüz yanıt vermedi.
Uluslararası Toplumdan Yoğun Barış Çağrıları
Çatışmaların durdurulması için uluslararası toplumdan çağrılar art arda geldi. Malezya Başbakanı ve ASEAN Başkanı Enver İbrahim, arabuluculuk teklifinde bulunarak taraflardan gelen pozitif sinyalleri memnuniyetle karşıladığını belirtti. ABD, Çin, Avustralya, Avrupa Birliği ve Fransa da barış çağrısı yapan ülkeler arasında yer aldı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin de Cuma günü konuyu görüşmek üzere toplanması bekleniyor.
Krizin Tarihsel Kökenleri
İki ülke arasındaki anlaşmazlığın temelleri, Fransa’nın 19. yüzyılda Kamboçya’yı işgal etmesi ve sonrasında sınırların çizilmesine dayanıyor. Gerginlik, Kamboçya’nın ihtilaflı bölgedeki 11. yüzyıldan kalma bir tapınağı UNESCO Dünya Mirası Listesi‘ne aldırma girişimiyle 2008’de yeniden alevlendi. Bu durum Tayland’da kitlesel protestolara neden oldu.
Son yıllarda yaşanan en düşük seviyedeki diplomatik ilişkiler, 2025 Mayıs’ında bir Kamboçyalı askerin ölümüyle sonuçlanan çatışmayla daha da gerildi. Son iki ayda iki ülke de karşılıklı olarak sınır kısıtlamaları ve ithalat yasakları uyguladı. Çatışmalardan önce her iki taraf da sınırdaki askeri varlıklarını artırmıştı.
Gelecek Ne Gösterecek?
Uzmanlar, son gerilimin büyük ölçekli bir savaşa dönüşme ihtimalinin düşük olduğunu belirtiyor. Ancak her iki ülkenin liderlerinin de siyasi olarak geri adım atacak bir konumda olmadığı vurgulanıyor. Eski bir diktatörün oğlu olan Hun Manet‘in kendi otoritesini henüz tam olarak kuramamış olması ve Tayland’daki sallantılı koalisyon hükümetinin durumu, çözüm sürecini karmaşıklaştırıyor.