Yapay Zekanın İkilemi: İşten Çıkarmalar ve Artan Maaşlar
Yapay zeka, işe alım süreçlerinden personel çıkarmalara kadar iş dünyasının dinamiklerini kökten değiştiriyor. Bu etkinin en belirgin şekilde hissedildiği alan ise şüphesiz iş gücü piyasası oluyor. Finansingundemi.com’un derlediği bilgilere göre, yapay zekanın ilk ve en yoğun kullanıldığı teknoloji sektörü, ironik bir şekilde kendi çalışanlarının bu yenilikler nedeniyle işlerini kaybettiğine tanıklık ediyor.
Teknoloji Sektöründe Deprem, Diğer Sektörlerde Fırsat
Fortune’dan Nino Paoli’nin haberine göre, bulut altyapısından müşteri desteğine kadar her alana yapay zekayı entegre etme yarışındaki şirketler; yazılım mühendisliği, BT desteği ve idari pozisyonlarda insan gücünü azaltıyor. Yapay zeka otomasyonu, teknoloji sektöründeki işten çıkarmaları hızlandırarak 80.000‘e yakın çalışanı etkiledi. Örneğin, Microsoft bir yandan 15.000 kişiyi işten çıkarırken, diğer yandan yeni yapay zeka yatırımlarına 80 milyar dolar ayırabiliyor.
Ancak bu karamsar tablonun ortasında, iş gücü piyasası analiz firması Lightcast umut verici bir gelecek sunuyor. Firmanın analizine göre, teknoloji dışı sektörlerde yapay zeka becerisi gerektiren pozisyonların değeri hızla artıyor.
Yapay Zeka Becerileri Maaşları Uçuruyor
Lightcast’ın 1,3 milyardan fazla iş ilanını incelediği yeni ‘Beyond the Buzz’ raporu, yapay zeka yetkinliği arayan ilanların yüzde 28 oranında daha yüksek maaş sunduğunu ortaya koyuyor. Bu, yıllık ortalama yaklaşık 18.000 dolar daha fazla kazanç anlamına geliyor. Araştırma, teknoloji sektöründeki yapay zeka rollerinin oranının 2019’da %61 iken 2024’te %49’a gerilediğini gösteriyor. Bu durum, yapay zekanın genele yayılmasıyla geleneksel teknoloji rollerinin daraldığını kanıtlıyor.
Talep Silikon Vadisi’nin Dışına Taşıyor
Lightcast araştırması, yapay zekanın iş fırsatlarını daraltmak yerine daha geniş bir ekonomiye yaydığını gösteriyor. 2024 itibarıyla, yapay zeka becerisi gerektiren işlerin yarısından fazlası teknoloji sektörü dışında yer alıyor. Pazarlama, İK, finans, eğitim ve üretim gibi alanlar, yapay zeka araçlarını hızla benimsiyor. Özellikle ChatGPT, Microsoft Copilot ve DALL-E gibi üretken yapay zeka araçlarından bahseden iş ilanları, 2022’den bu yana %800 oranında şaşırtıcı bir artış gösterdi.
Lightcast’ta araştırma başkan yardımcısı olan Cole Napper, “İş ilanlarındaki yapay zeka becerileri artışından en çok etkilenen sektörlere dair belirgin bir model olmaması beni şaşırttı ve sanatın listenin başında gelmesi dikkat çekici.” diyor.
En Çok Kazandıran Yapay Zeka Yetkinlikleri
Günümüz iş gücü piyasasında yapay zeka uzmanlığı, en kârlı beceri yatırımlarından biri olarak öne çıkıyor. Birden fazla yapay zeka becerisine sahip olmak, maaşlara yüzde 43 oranında bir prim ekliyor. Lightcast’ın 2025 Yapay Zeka Endeksi Raporu’na göre en çok talep gören beceriler şunlar:
- Üretken Yapay Zeka: 2024’te 66.000’den fazla ilanda belirtildi (önceki yıla göre dört kat artış).
- Büyük Dil Modelleme (LLM): 19.500 açık pozisyonda aranan ikinci en yaygın beceri.
- ChatGPT ve Hızlı Mühendislik (Prompt Engineering): Sırasıyla üçüncü ve dördüncü sırada yer alıyor.
Müşteri desteği, satış ve üretim gibi sektörler, yapay zeka bilen çalışanlara en yüksek maaş artışlarını sunuyor.
Uzman Görüşü: Değer Yaratan Birleşim
Yapay zeka pazarlama hizmeti Thoughtlight’ın kurucusu Christina Inge, yapay zekanın sadece bir otomasyon aracı olmadığını vurguluyor.
“Yapay zeka konusunda uzman müşteri hizmetleri çalışanları, yapay zeka çıktılarını nasıl yorumlayacaklarını, net komutlar yazacaklarını ve sorunları nasıl gidereceklerini biliyor. İnsan muhakemesi ve yapay zeka uzmanlığının bu birleşimini bulmak zor ve ekstra ücrete fazlasıyla değer bir durum.”
Yeni Dönemin Kazananları ve Kaybedenleri
Sonuçlar net bir ayrımı ortaya koyuyor: Rolleri kolayca otomatize edilen teknoloji çalışanları, yeni beceriler edinemezlerse işten çıkarma riskiyle karşı karşıya. Öte yandan, teknoloji dışı sektörlerdeki milyonlarca çalışan, temel bir yapay zeka okuryazarlığı ile bile maaş artışı veya yeni kariyer fırsatları yakalayabilir. Rekabet avantajı artık yapay zeka yeteneklerini insan muhakemesi, yaratıcılık ve iş zekasıyla birleştirebilen profesyonellerde ve kurumlarda bulunuyor.
İşverenler için de mesaj açık: Yapay zekayı sadece teknik bir departmanın işi olarak görmek artık bir yük. Kazanan firmalar, pazarlamadan finansa tüm departmanlarına yapay zeka akıcılığı kazandırarak geleceğe hazır bir iş gücü yaratıyor.
Sonuç olarak, uyum sağlayabilenler için yapay zeka becerileri bir iş kaybı habercisi değil, aksine daha yüksek maaşlara ve yeni kariyer olanaklarına açılan bir kapı olarak hizmet ediyor. Cole Napper’ın da belirttiği gibi, bu trendin yakın zamanda yavaşlaması beklenmiyor ve rehavete kapılmanın bedeli önemli bir maaş kesintisi olabilir.