Sıradan Bir Ev Eşyası Satışında Ortaya Çıkan Paha Biçilmez Hazine
Sanat eserlerinin değeri, bazen en beklenmedik yerlerde ortaya çıkabiliyor. İki yıl önce İngiltere’nin Cambridge şehrinde bir ev eşyası satışında sadece iki kişinin teklif verdiği ve 173 euroya (yaklaşık 8.106 TL) satılan bir tablo, sanat dünyasında büyük bir heyecan yarattı. İlk bakışta sıradan görünen bu eserin, ünlü sürrealist sanatçı Salvador Dali‘ye ait olduğu doğrulandı.
“Vecchio Sultano”: Binbir Gece Masallarından Bir Sahne
Yapılan incelemeler sonucunda, tablonun Dali’nin 1966 yılında yaptığı ve yaşlı bir sultanı tasvir ettiği bir illüstrasyon olduğu anlaşıldı. “Vecchio Sultano” (Yaşlı Sultan) adını taşıyan bu suluboya ve keçeli kalemle yapılmış karışık teknikli eserin değeri, şimdi 23 bin ila 34 bin euro (yaklaşık 1 milyon 600 bin TL) arasında tahmin ediliyor. Eser, Dali’nin Binbir Gece Masalları için planladığı 500 illüstrasyonluk büyük bir projenin parçasıydı.
Cambridge merkezli müzayede evi Cheffins’in güzel sanatlar uzmanı Gabrielle Downie, Dali’nin kültürel ilgisine dikkat çekiyor:
“Dali, Mağrip kültürüne oldukça takıntılıydı ve kendisinin de Mağrip kökenli olduğuna inanıyordu.”
Eserin, 23 Ekim’de yeniden satışa sunulması planlanıyor. İtalyan hayırseverler Giuseppe ve Mara Albaretto tarafından sipariş edilen bu illüstrasyonlar, Rizzoli yayınevi tarafından basılacaktı. Ancak Dali, projeyi sadece 100 çizim tamamladıktan sonra yarıda bıraktı ve eserler o dönemde yayımlanmadı.
Garajda Bulunan Tablodan Milyonluk Keşfe
Bu değerli eseri iki yıl önce satın alan 60 yaşındaki Cambridge’li antika tüccarı, tablonun geçmişinden tamamen habersizdi. Garajda bulunmuş bir parça olarak satışa sunulan eserde dikkatini çeken tek şey, sağ alt köşedeki Dali imzası oldu.
“Bu tür satışlar internette olmaz, gidip kendiniz bakarsınız ve gördüğünüz her şey bir hazine potansiyeli taşır. Genellikle hoşuma giden şeyleri alırım. Bu kez biraz risk aldım çünkü duvara asıp asmayacağımdan emin değildim.”
Tüccar, tablonun arkasında 1990’larda bir Sotheby’s müzayedesinde yer aldığına dair etiketleri fark edince araştırmasını derinleştirdi. Kısa süre sonra ne kadar değerli bir parça bulduğunu anladı.
Uzman Onayı ve Gerçekliğin Tespiti
Yıllardır BBC’de yayımlanan “Fake or Fortune” programını izlediğini ve sahte eserleri tanıma konusunda kendine güvendiğini belirten tüccar, eseri satın aldıktan aylar sonra eBay üzerinden tablonun yer aldığı eski bir Sotheby’s kataloğunu buldu. Katalogda 38×29 cm boyutlarındaki eserin Dali’ye ait olduğu belirtiliyordu. Bu gelişme üzerine Cheffins müzayede evinden değerlendirme talep etti.
Müzayede evi, dünyaca tanınmış Dali uzmanı Nicolas Descharnes’e danıştı. Descharnes, eserin tarzı, konusu, renkleri ve kullanılan kağıdın kalitesinin Dali’nin diğer illüstrasyonlarıyla tamamen uyumlu olduğunu belirterek tablonun otantik olduğunu doğruladı. Descharnes, “İnsanlar Dali deyince çok daha sürrealist işler bekliyor. Bu eser sürrealist değil ama hâlâ bir Dali,” diyerek eserin özgünlüğünü vurguladı.