Antep Fıstığında ‘Yok Yılı’ Etkisi: Fiyatlar İkiye Katlandı
Baklavalık Antep fıstığında hasat sezonunun başlamasıyla birlikte, ‘yok yılı’ olarak adlandırılan dönem fiyatları zirveye taşıdı. Üreticilerin ürünlerini fabrikalara teslim etmeye başladığı bu günlerde, geçen sezon kilogramı 100-110 TL bandında olan yaş boz Antep fıstığı, bu yıl 220 TL‘den alıcı buluyor. Sektör temsilcileri, bu dramatik artışın arkasındaki ana nedenin yetersiz yağışlara bağlı olarak yaşanan rekolte düşüklüğü olduğunu vurguluyor. Uzmanlara göre, üretimdeki bu daralma piyasada ciddi bir arz sıkıntısı yaratarak fiyatları yukarı yönlü baskılıyor.
Rekolte Beklentisi Geçen Yılın Dörtte Biri Seviyesinde
Nizip Ticaret Borsası Meclis Başkanı Ahmet Polat, baklavalık fıstık hasadının bu hafta itibarıyla hızlandığını ve fabrikalara günlük gelen ürün miktarının 10 ila 15 ton arasında değiştiğini belirtti. Fiyatlardaki artışın, ürünün piyasaya arz edilme hızına göre şekillenebileceğini ifade eden Polat, rekoltedeki ciddi düşüşe dikkat çekti.
“Arazilerden aldığımız bilgilere göre hasat süreci kısa sürecek gibi görünüyor. Geçen yıl 500 bin tonun üzerinde rekolte tahminleri yapılırken, TÜİK 383 bin ton açıklamıştı. Bu yıl ise üretim neredeyse geçen yılın beşte biri kadar. Bazı bölgelerde verim yüzde 30 civarında, bazı yerlerde ise hiç ürün yok. Genel olarak ortalama verimin yüzde 25 seviyesinde olduğunu gözlemliyoruz. Özellikle Barak Ovası’nda bu yıl üretim oldukça zayıf.”
Yeni Mahsulün Kilogram Fiyatı 2 Bin Liraya Dayandı
Ahmet Polat, geçen yıl bu dönemlerde yaklaşık 1.000 TL olan baklavalık Antep fıstığının kilogram fiyatının, bu sene 1.950 TL ile 2.000 TL aralığına yükseldiğini bildirdi. Alım fiyatındaki %100’lük artışın nihai ürünlere de yansıdığını belirten Polat, piyasadaki fiyat hareketliliğini şöyle özetledi:
- Baklavalık fıstık fiyatı bir dönem 1.700 TL‘ye kadar çıktı.
- İç tüketimdeki talep yetersizliğiyle fiyatlar 1.550 TL‘ye geriledi.
- Yeni mahsulün yüksek fiyattan işlem görmesiyle eski ürünün fiyatı da 10 gün içinde 1.550 TL’den 1.750 TL‘ye yükseldi.
- Yeni mahsul fıstığın kilogram fiyatı ise 2.000 TL seviyesine ulaştı.
Piyasa Beklentileri ve Fiyat Dinamikleri
Fıstık komisyoncusu Habeş Doğan, yaş boz fıstık fiyatının bu yıl 200 liranın altına düşmesinin beklenmediğini ifade etti. Doğan, bugünkü koşullarda alınan fıstığın kavlak (iç fıstık) maliyetinin 800 TL‘yi bulduğunu, ancak bir hafta içinde iç gramajın 140-150 grama çıkmasıyla maliyetlerin 650 TL‘ye kadar gerileyebileceğini öngördü.
Habeş Doğan, gelecek sezona dair de önemli bilgiler paylaştı:
“Bu yıl kırmızı kabuklu fıstığa olan talebin artmasıyla fiyatların yükselmesini bekliyoruz; kilogramı şu an ortalama 400 liradan satılıyor. Ağaçlarda gelecek yılın mahsulü olan karagöz de görünmüyor, bu da bir sonraki sezon için düşük rekolte sinyali veriyor. Ancak, geçen yılki ‘var yılı’ sayesinde piyasada kalan yaklaşık %60’lık stok, fiyat artışlarını bir miktar frenleyecektir. Fıstığın yatırım aracı olarak görülmesi, bu yıl yüksek fiyatlar nedeniyle sınırlı kalacaktır.”