Avrupa Birliği’nden İsrail’e Bilimsel Yaptırım Sinyali
Avrupa Birliği Komisyonu, İsrail’in Gazze’deki eylemleri nedeniyle, ülkenin prestijli Ufuk Avrupa bilimsel araştırma programına katılımının kısmen askıya alınmasını öngören bir teklifi üye ülkelere sundu. Bu adım, AB-İsrail ilişkilerinde gerilimi artırabilecek önemli bir gelişme olarak dikkat çekiyor.
Askıya Alınması Planlanan Program: EIC Hızlandırıcı
Komisyon tarafından yapılan açıklamada, askıya alma kararının özellikle İsrail merkezli kuruluşların Avrupa İnovasyon Konseyi (EIC) Hızlandırıcı Programı kapsamındaki faaliyetlerini hedef aldığı belirtildi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Bu karar, siber güvenlik, insansız hava araçları ve yapay zeka gibi potansiyel olarak çift kullanımlı uygulamalara sahip, yıkıcı yenilikler ve yeni ortaya çıkan teknolojiler geliştiren yeni şirketleri ve küçük işletmeleri hedefleyen EIC Hızlandırıcı Programına İsrailli kuruluşların katılımını etkileyecektir.”
Kararın Hukuki Dayanağı ve Gerekçesi
Teklifin, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın temel bir maddesinin gözden geçirilmesi sonucu ortaya çıktığı vurgulandı. Anlaşmanın ilgili maddesi şu şekildedir:
“Taraflar arasındaki ilişkiler, insan hakları ve demokratik ilkelerin saygı temelinde yürütülmelidir.”
AB Komisyonu, bu yükümlülüklere saygının iş birliğinin temel bir parçası olduğunu ve İsrail’in çatışmalara ara verdiğini duyurmasına rağmen Gazze’deki insani durumun ciddiyetini koruduğunu hatırlattı.
Bütçe ve Etki Alanı
AB’nin bilimsel araştırma, teknoloji ve inovasyon alanlarını destekleyen Ufuk Avrupa programının bütçesi ve etkilenen kısmın detayları şu şekildedir:
- Ufuk Avrupa Toplam Bütçesi (2021-2027): 95,5 milyar avro
- EIC Program Bütçesi: 10,1 milyar avro
İsrail, bu önemli programa 2021 yılında katılım sağlamıştı. Teklifin yürürlüğe girebilmesi için AB Konseyi’nde üye ülkelerin nitelikli çoğunluğunun onayı gerekiyor.
Gazze’deki Saldırılar ve İnsani Kriz
İsrail ordusunun, 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda on binlerce Filistinli hayatını kaybetti ve yaralandı. Ateşkes çabalarına rağmen saldırılar devam ederken, Başbakan Binyamin Netanyahu‘nun Gazze Şeridi’nin tamamını işgal etme niyetini açıklaması, bölgedeki gerilimi tırmandırmaya devam ediyor.