Hafızanın karmaşık yapısı bilim dünyası için hala büyük bir sır perdesi olmaya devam ediyor. Ancak, University of Southern California (USC) bünyesinde gerçekleştirilen yeni bir çalışma, beynin görsel anıları nasıl işlediğine dair önemli ipuçları sunuyor. Amerikalı araştırmacılar, beyin sinyallerini analiz ederek bir kişinin aklında tuttuğu görselin kategorisini yüksek bir doğrulukla tespit etmeyi başardı.
Beynin Kategorik Dosyalama Sistemi Ortaya Çıktı
Araştırmanın temelinde, beynin, özellikle de hipokampusun, her bir nesneyi ayrı ayrı depolamasının pratik olmadığı varsayımı yatıyordu. Bu hipotez, beynin bilgileri belirli kategoriler altında gruplayarak bir tür “dosyalama sistemi” kullandığını öne sürüyordu. Bu teoriyi test etmek amacıyla, epilepsi tedavisi gören 24 hastaya beş farklı kategoride görseller sunuldu:
- Hayvanlar
- Bitkiler
- Binalar
- Araçlar
- Küçük aletler
Katılımcılar bu görselleri hatırlamaya çalışırken, epilepsi teşhisi için beyinlerine daha önceden yerleştirilmiş olan elektrotlar aracılığıyla hipokampüsteki nöron aktivitesi anlık olarak kaydedildi. Toplanan veriler, gelişmiş makine öğrenimi algoritmaları ile işlendi. Sonuç olarak, algoritma sadece beyin sinyallerine bakarak katılımcının hangi kategorideki görseli düşündüğünü başarıyla tahmin etti.
Zihin Okumadan Tedaviye: Bilimsel Bir Sıçrama
Bu çığır açan gelişme, hem nörobilim hem de sağlık teknolojileri için yeni kapılar aralıyor. Araştırmanın başyazarı Prof. Dr. Dong Song, bulguların önemini şu sözlerle vurguluyor:
“Bir kişinin zihninde hangi türde bir görseli canlandırdığını, yalnızca beyin sinyallerini kullanarak gerçek zamanlı olarak çözümleyebiliyoruz. Bu gelişme, beynin nesneleri kategori bazlı bir sistemle arşivlediği teorisini güçlü bir şekilde doğruluyor.”
USC Nörorestorasyon Merkezi’nden Prof. Dr. Charles Liu ise çalışmanın gelecekteki potansiyeline dikkat çekiyor. Elde edilen verilerin, hafıza kaybı gibi nörolojik rahatsızlıkların tedavisine yönelik beyin protezleri ve diğer nöroteknolojik çözümlerin geliştirilmesinde kritik bir rol oynayabileceğini belirtiyor.