IPC’den Kritik Uyarı: Gazze’de Kıtlık Senaryosu Gerçekleşiyor
Birleşmiş Milletler (BM) destekli Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC), gıda krizleri alanında dünyanın önde gelen otoritelerinden biri olarak, Gazze Şeridi’ndeki duruma ilişkin endişe verici bir rapor yayımladı. Salı günü yapılan açıklamada, IPC, acil ve etkili adımlar atılmazsa bölgede “yaygın ölüm” yaşanabileceği uyarısında bulundu.
Raporda, “Gazze Şeridi’nde şu anda en kötü senaryo olan kıtlık yaşanıyor,” ifadesine yer verildi. IPC, durumu şu sözlerle özetledi: “Yaygın açlık, yetersiz beslenme ve hastalıkların açlığa bağlı ölümlerde artışa yol açtığını gösteren çok sayıda kanıt bulunuyor. Şimdi harekete geçilmemesi, Şerit’in büyük bölümünde yaygın ölümlere yol açacaktır.“
Bu uyarının henüz resmi bir kıtlık ilanı olmadığını belirten IPC, konuyla ilgili “gecikmeksizin” daha kapsamlı bir analiz yapılacağını duyurdu. Bu açıklama, Gazze’den gelen ve bir deri bir kemik kalmış çocukları gösteren fotoğrafların ve İsrail-Hamas savaşı devam ederken açlığa bağlı düzinelerce ölüm haberinin ardından geldi.
İnsani Yardım Çabaları ve Sahadaki Gerçeklik
Uluslararası baskılar sonucunda İsrail, hafta sonu Gazze’nin belirli bölgelerinde çatışmalara günlük insani yardım molaları verileceğini açıklamıştı. Ancak BM yetkilileri ve bölgedeki Filistinliler, sahada durumun pek değişmediğini, çaresiz halkın yardım kamyonlarını hedeflerine ulaşamadan boşaltmaya devam ettiğini bildiriyor.
IPC’ye göre, Gazze son iki yıldır kıtlığın eşiğindeydi ancak İsrail’in uyguladığı “giderek daha sıkı hale gelen ablukalar” durumu dramatik bir şekilde kötüleştirdi.
Kıtlık Nasıl İlan Edilir?
Bir bölgenin kıtlık bölgesi olarak sınıflandırılması için belirli kriterlerin karşılanması gerekmektedir:
- Halkın en az %20’sinin aşırı gıda sıkıntısı çekmesi.
- 5 yaş altı çocukların %30’undan fazlasının akut yetersiz beslenme sorunu yaşaması.
- Her 10 bin kişiden 2’sinin veya her 10 bin çocuktan 4’ünün her gün açlık ya da buna bağlı hastalıklardan ölmesi.
IPC, daha önce 2011’de Somali, 2017 ve 2020’de Güney Sudan ve geçen yıl Sudan’ın Batı Darfur bölgesinde kıtlık ilan etmişti.
Sağlık Sistemi Çöktü, Ölümler Artıyor
Savaşın vurduğu ve 2 milyondan fazla insana ev sahipliği yapan Gazze’de temel sağlık hizmetleri tamamen çökmüş durumda. Hastaneler, 5 yaş altı çocuklarda açlığa bağlı ölümlerin hızla arttığını rapor ediyor. BM Dünya Gıda Programı’na göre, her 3 kişiden 1’i günlerce yiyecek bulamıyor.
“Çatışmaların sona erdirilmesi ve engelsiz, geniş çaplı, hayat kurtarıcı insani yardım müdahalesine izin verilmesi için derhal harekete geçilmelidir. Bu, daha fazla ölüm ve feci insani acıları durdurmanın tek yoludur.”
IPC’nin bulgularını bağımsız olarak doğrulayan Kıtlık İnceleme Komitesi de, “İnsani yardıma erişimin son derece kısıtlı olması kapsamlı veri toplanmasını engellese de, mevcut kanıtlar açlık, yetersiz beslenme ve ölümlerin hızla arttığını açıkça ortaya koymaktadır,” diyerek uyarıyı destekledi.
Tartışmalı İsrail Önlemleri ve Uluslararası Tepkiler
İsrail, savaş boyunca yardımların girişini çeşitli seviyelerde kısıtladı. Mart ayında, 7 Ekim 2023‘teki saldırı sırasında alınan rehinelerin serbest bırakılması için Hamas’a baskı amacıyla gıda ve ilaç dahil tüm malların girişini durdurmuştu. İsrail ayrıca Hamas’ı defalarca yardımları kendi çıkarları için kullanmakla suçladı, ancak bu iddialar Hamas tarafından reddedildi.
Tarafların Çelişen Açıklamaları
İsrail, Gazze’ye girebilecek yardım kamyonu sayısında bir sınırlama olmadığını savunsa da, yardım kuruluşları mevcut önlemlerin yetersiz kaldığını belirtiyor. Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), havadan yardım indirme operasyonlarını “etkisiz ve tehlikeli” olarak nitelendirdi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze’de kimsenin açlıktan ölmediğini iddia ederken, İsrail’in en yakın müttefiki ABD’den farklı bir ses yükseldi. Eski ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’de “gerçek bir açlık” olduğunu ifade etti.
Savaşın Acı Bilançosu
Gazze Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, savaşın başından bu yana hayatını kaybeden Filistinlilerin sayısı 60 bini aştı. İsrail ordusu ise aynı dönemde yaklaşık 900 askerinin hayatını kaybettiğini açıkladı.