Guterres: “Filistin Devleti Bir Ödül Değil, Haktır”
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda düzenlenen Yüksek Düzeyli Uluslararası Konferans’ta konuşan BM Genel Sekreteri António Guterres, Filistin meselesine barışçıl bir çözüm bulunması ve iki devletli çözümün hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Guterres, on yıllardır süren Orta Doğu diplomasisinin somut adımlar atmaktan çok bir “süreç” olarak kaldığını belirtti.
“Sözcükler, konuşmalar, bildiriler sahadaki insanlar için fazla bir anlam ifade etmiyor,” diyen Guterres, sürecin devam ettiği sırada yıkım ve ilhakın hızla ilerlediğine dikkat çekti ve “Bu çabanın farklı olduğunu kanıtlama sorumluluğu hepimize aittir,” uyarısında bulundu.
İki Devletli Çözümün Alternatifi Nedir?
Orta Doğu barışının temel anahtarının iki devletli çözüm olduğunu vurgulayan Guterres, bu çözümün İsrail ve Filistin’in bağımsız, egemen ve demokratik iki devlet olarak yan yana barış ve güvenlik içinde yaşamasını öngördüğünü ifade etti. Bu çözüme karşı çıkanlara yönelik şu soruyu yöneltti:
“Alternatif nedir? Filistinlilerin eşit haklardan mahrum bırakıldığı, sürekli işgal ve eşitsizlik altında yaşamak zorunda bırakıldığı bir tek devlet gerçeği mi? Filistinlilerin topraklarından sürüldüğü bir tek devlet mi? Bu ne barıştır, ne de adalettir… ve kabul edilemez. Bu yol sadece İsrail’in küresel düzeyde artan yalnızlığını derinleştirir.”
Guterres, mesajını net bir şekilde ortaya koydu: “Açık konuşalım: Filistinliler için devlet kurma bir ödül değil, bir haktır. Bu hakkın inkarı, dünyanın dört bir yanındaki aşırılık yanlılarına verilmiş bir hediye olur.”
Uluslararası Toplum İçin Acil Eylem Çağrısı
Zamanın tükendiğini, güvenin azaldığını ve umutların yıkıldığını belirten Genel Sekreter, uluslararası toplumu sadece iki devletli çözüm vizyonunu canlı tutmaya değil, aynı zamanda bunu gerçeğe dönüştürmek için acil ve somut adımlar atmaya çağırdı. Guterres’e göre atılması gereken adımlar şunlardır:
- Şiddetin derhal sona erdirilmesi.
- Uluslararası Adalet Divanı’nın çağrısı doğrultusunda ilhak ve yerleşim faaliyetlerinin derhal durdurulması.
- Filistinli nüfusun zorla yerinden edilmesinin reddedilmesi.
- Uluslararası hukuk ihlalleri için tam hesap verebilirliğin sağlanması.
- Güvenilir bir siyasi diyaloğun yeniden başlatılması.
- Her iki halkın eşit haklarının ve onurunun yeniden teyit edilmesi.
“Gazze Çöküşe Sürüklendi”
Sürece Gazze’den başlanması gerektiğini ifade eden Guterres, “Gazze, felaketlerin birbirini izlediği bir çöküşe sürüklendi,” uyarısında bulundu. İnsani yardımlar üzerindeki kısıtlamaların hafifletilmesine yönelik adımları olumlu karşılasa da bunların yeterli olmadığını belirtti.
Guterres, Gazze’de derhal ve kalıcı bir ateşkes, tüm esirlerin koşulsuz serbest bırakılması ve tam, engelsiz insani erişim gerektiğini vurgulayarak, “Bunlar barışın ön koşulları değil, temelleridir,” dedi.
İşgal Güvenlik Getirmez
Doğu Kudüs dahil olmak üzere işgal altındaki Filistin topraklarındaki işgalin yasa dışı olduğunu yineleyen Genel Sekreter, “Filistin devletinin kurulması ile İsrail’in güvenliği arasında sahte bir tercih yaratılmasını reddedelim. İşgalin güvenlik getirmediğini kabul edelim. İsrail’in meşru güvenlik kaygıları nasıl ciddiye alınmalıysa, Filistin halkının meşru hakları da aynı şekilde ele alınmalıdır,” şeklinde konuştu.
“Bu İhtilaf Yönetilemez, Çözülmelidir”
Guterres, mükemmel koşulların beklenemeyeceğini, bu koşulların yaratılması gerektiğini belirterek sözlerini tamamladı: “Bu ihtilaf yönetilemez, çözülmelidir. Acı dayanılmaz hale gelene kadar barış çabalarını erteleyemeyiz. Çok geç olmadan harekete geçmeliyiz.”
“Hiçbir ulus sürekli bir güvensizlik içinde yaşamamalıdır ve hiçbir halk sürekli işgal altında yaşamamalıdır. Bu, vicdanın çağrısıdır. Bu çağrıya açıklıkla, cesaretle ve kararlılıkla cevap verelim.”
Genel Sekreter, üye ülkelere Filistinliler, İsrailliler, Orta Doğu ve tüm dünya için barış yolunu seçme çağrısı yaptı.