Uzmanlar, gezegenimizin iklim döngüsünde endişe verici bir değişim yaşandığını belirtiyor. İnsan kaynaklı etkilerle ortaya çıkan ve her yıl düzenli olarak tekrarlanan “sis mevsimi” ve “çöp mevsimi”, artık Dünya’nın takvimine eklenmiş durumda. Bu yeni ve yıkıcı mevsimler, ekosistemleri ciddi şekilde tehdit ederken, halk sağlığı ve deniz yaşamı için büyük riskler barındırıyor.
Sis Mevsimi: Güneydoğu Asya ve ABD’yi Tehdit Eden Duman
Her yıl Güneydoğu Asya‘nın belirli bölgelerini etkisi altına alan sis mevsimi, yoğun bir duman tabakasının oluşmasına neden oluyor. Bu dönemde hava kalitesi tehlikeli seviyelere inerek ciddi sağlık sorunlarını tetikliyor. Bu tehlikeli sisin ana kaynağı olarak Endonezya ve Malezya gibi ülkelerdeki tarım ve orman yangınları gösteriliyor.
Benzer bir durum Kuzey Amerika’da da yaşanıyor. Özellikle ABD’nin Kaliforniya eyaletinde geçmişte sadece en sıcak aylarda görülen yangın mevsimi, artık ilkbahar aylarında başlayıp Aralık ayına kadar süren uzun bir döneme yayılmış durumda.
Çöp Mevsimi: Bali Sahillerini Vuran Plastik Dalgası
Öte yandan, turizm cenneti Bali‘de her yıl Aralık ayından Mart ayına kadar bambaşka bir sorun yaşanıyor. Muson rüzgarlarının yön değiştirmesiyle birlikte okyanus akıntıları, tonlarca plastik atığı adanın ünlü sahillerine taşıyor. Plajlar adeta çöp yığınlarıyla kaplanıyor.
Bu “çöp mevsimi” o kadar öngörülebilir bir hale gelmiş ki, yerel halk ve yetkililer bu dönemi neredeyse takvim üzerinden takip edebiliyor. Benzer atık birikimi olayları Filipinler, Tayland ve yaz aylarında körfez akıntıları sebebiyle ABD’nin doğu yakasında da gözlemleniyor.
Geleneksel Mevsimler Yok Oluyor
Yeni ve yıkıcı mevsimler ortaya çıkarken, bazı geleneksel mevsimler de iklim değişikliği nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Örneğin, And Dağları ve Rocky Dağları gibi yüksek rakımlı bölgelerde eskiden güvenilir olan kış sporları mevsimi, yetersiz kar yağışı yüzünden büyük ölçüde ortadan kalkıyor.
Benzer şekilde, İngiltere’nin kuzeydoğusunda martı gibi bazı deniz kuşu türlerinin yıllık yuvalanma döngüleri bozuldu. Kuşların artık her yıl aynı zamanda geri dönmemesi, bu döngüye bağlı yaşayan topluluklar için önemli bir değişim anlamına geliyor.
Mevsimlerin Senkronizasyonu Bozuldu
Araştırmalar, ilkbahar ve yaz gibi ana mevsimlerin de senkronizasyonunu kaybettiğini gösteriyor. Artık birçok bölgede ilkbahar çok daha erken başlıyor ve yaz mevsimi ise eskisinden çok daha uzun sürüyor. Gezegenin bu bozulan ritmi, hem doğal yaşamı hem de insan faaliyetlerini derinden etkilemeye devam ediyor.