Kayseri’de Asırlık Gelenek: Kar Kuyuları
Kayseri’nin Erciyes Dağı eteklerinde konumlanan Hacılar ilçesinde, yazın kavurucu sıcaklarına karşı geliştirilen yüzlerce yıllık bir gelenek olan ‘kar kuyusu‘ kültürü, günümüzde de canlılığını koruyor.
İlçe halkı, kış mevsiminde özenle doldurdukları kar kuyularından, yaz aylarında iple sarkıttıkları kovalar yardımıyla kar çıkararak serinliyor. Bu yöntem, sıcak havalarda doğal ve etkili bir serinleme imkanı sunuyor.
Karın Çeşitli Kullanım Alanları
Köylüler, kuyulardan çıkardıkları bu doğal buzu sadece serinlemek için tüketmekle kalmıyor, aynı zamanda farklı amaçlar için de kullanıyor. Kuyudan çıkarılan kar ve buz gibi suyu, çeşitli ihtiyaçlar için değerlendiriliyor:
- Vatandaşlar tarafından doğrudan yenilerek veya suyu içilerek serinleniyor.
- Su kuyusu bulunmayan komşulara dağıtılıyor.
- Hastalara ikram ediliyor.
- Düğün, nişan veya cenaze gibi toplu etkinliklerde misafirlere sunuluyor.
Geleneğin Sürdürülmesi ve Detayları
İlçe sakinlerinden Mahmut Gengeç, Hacılar’da geçmişte 1500-2000 civarında kar kuyusu bulunduğunu, ancak günümüzde bunlardan yaklaşık 100 tanesinin aktif olarak kullanıldığını ifade etti.
Gengeç, geleneğin inceliklerini de anlattı:
“Kış mevsimi gelmeden önce kuyuları titizlikle temizleyip yıkıyoruz. Ardından, dağın temiz bölgelerinden çuvallarla taşıdığımız karları kuyulara dolduruyoruz.”
Gengeç, yaklaşık 150 ton kar kapasitesine sahip olan kendi kuyusunu, akrabalarıyla birlikte imece usulü ile doldurduklarını da sözlerine ekledi. Bu durum, geleneğin toplumsal bir dayanışma ruhuyla yaşatıldığını gösteriyor.