Bireysel ihtiyaç kredisi ve kredi kartı borçlarını ödemekte zorlanan vatandaşlar için getirilen yeniden yapılandırma esnekliği, bankaların tutumu nedeniyle beklentileri karşılayamadı. Borcunun sadece asgari tutarını ödeyebilen birçok tüketici, bankalardan eli boş dönüyor.
BDDK Esnetti, Bankalar Direniyor
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 10 Temmuz’daki toplantısıyla bireysel kredi ve kredi kartı borçlarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin kuralları genişletti. Bu karara göre, borç bakiyeleri 48 ay vade ile yapılandırılabilecek. Başvurular için vatandaşlara üç aylık bir süre tanındı. Yapılandırma kapsamına, dönem borcunu kısmen veya tamamen ödeyemeyenler ile daha önce yapılandırma yapmış müşteriler de dahil edildi.
Ancak BDDK kaynakları, kurumun bankalara “illa yapılandır” şeklinde bir zorunluluk getiremediğini, kararın bankaların kendi inisiyatifinde olduğunu belirtiyor. Bu durum, düzenlemenin fiiliyatta karşılık bulmasını engelliyor.
Faiz Oranları ve Yeni Koşullar
Merkez Bankası (TCMB), kredi kartı yapılandırmasında uygulanacak azami faiz oranını yüzde 3,11 olarak belirledi. Yeni düzenlemeyle birlikte, kredi kartı borcunun yarısı ödenene kadar limit artışı yapılamayacak ve ihtiyaç kredisi yapılandırmasında mevcut borç bakiyesini aşan yeni kredi kullandırılamayacak.
Vatandaşlar Yapılandırma Sürecinde Neler Yaşıyor?
BDDK’nın esnekliğine rağmen, bankalar yapılandırma taleplerini çeşitli gerekçelerle geri çeviriyor. Birçok banka, mobil uygulamalarına borç yapılandırma seçeneği eklemiş olsa da başvuruların onaylanma oranı oldukça düşük.
Örneğin, bir özel bankaya başvuran ve kredi kartı borcunun asgari tutarını ödeyen bir vatandaş, BDDK’nın yeni şartlarını karşılamasına rağmen olumsuz yanıt aldı. Müşteri temsilcisi, borcun ‘gecikmeli ürün’ statüsüne düşmediğini öne sürerek talebi reddetti. Borçlunun, dönem borcunun kısmen ödenmemesinin yeterli olduğunu hatırlatması ise sonuç vermedi.
BDDK kaynakları, “BDDK’nın bankaya illa yap diyemeyeceğini vurgulayan BDDK kaynakları sadece koşulları esnettiklerini yineledi. Yapılandırma ticari bir ilişkidir ve müşteri ile banka arasındadır. Normalde icraya gitmiş borçlar bile kapsama girer ancak bankaları zorlayamayız.” şeklinde durumu özetliyor.
Takipteki Alacaklar Tehlikeli Boyutta
BDDK’nın haftalık verilerine göre, takipteki alacaklarda endişe verici bir artış gözleniyor. 18 Temmuz itibarıyla son bir yılda takipteki alacaklar; ihtiyaç kredilerinde yüzde 127,52 artışla 90,4 milyar TL’ye, kredi kartlarında ise yüzde 178,46 artışla 97 milyar TL’ye ulaştı. Tahsili gecikmiş alacak oranı ihtiyaç kredilerinde yüzde 5,18‘e, kredi kartlarında ise yüzde 4,33‘e yükseldi.
Kredi ve Mevduat Faizlerinde Düşüş
TCMB’nin politika faizini 300 baz puan indirmesi, kredi ve mevduat faizlerine de yansıdı. İhtiyaç kredisi faizleri yüzde 4,34’ten yüzde 3,39 seviyelerine geriledi. Mevduat faizlerinde ise vade ve tutara göre 200-300 baz puanlık indirimler yaşandı.
- 100 bin TL için 32 gün vade: Mevduat faizi yüzde 46,5’ten yüzde 44,5‘e indi.
- 100 bin TL için 92 gün vade: Faiz oranı yüzde 45,5’ten yüzde 43‘e düştü.
- 1 milyon TL ve üzeri için 32 gün vade: Faiz oranı yüzde 45‘e çekildi.