Nefes Kredisi’nde Faiz Şoku: 6 Ay Geri Ödemesiz Vaadi Uygulamada Değişti
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) üyesi işletmelerin finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla 8 Temmuz’da başlatılan Nefes Kredisi, başlangıçta duyurulan “ilk 6 ay geri ödemesiz” koşulunun aksine, bankaların “ilk 6 ay faiz ödemesi” talep etmesiyle gündeme geldi. Bu durum, krediden yararlanan firmalar arasında büyük bir şaşkınlık ve hoşnutsuzluk yarattı. Ayrıca, bazı bankaların kredi tutarını bir hafta boyunca mevduatta tutma zorunluluğu getirmesi de tepkileri artırdı.
Kredi Koşulları ve Yaşanan Sorunlar
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun öncülüğünde, reel sektördeki finansman sıkıntısını hafifletmek için hayata geçirilen Nefes Kredisi’nin toplam limiti 25 milyar TL olarak belirlenmişti. Kredi, vadesine göre %37 ile %38 arasında değişen faiz oranları, 36 ay vade ve en önemlisi ilk 6 ay geri ödemesiz imkanıyla sunulmuştu. Ziraat Bankası, Vakıfbank, Halkbank, Ziraat Katılım, Yapı Kredi, Akbank ve Denizbank aracılığıyla kullandırılan krediye başvurular, daha ilk günden birçok şubede “limit doldu” gerekçesiyle reddedilmiş ve bu durum iş dünyasında büyük tepki çekmişti.
Ekonomim’den Merve Yiğitcan’ın haberine göre, krediye ulaşmayı başaran işletmeler, bankaların kendilerine sunduğu ödeme planlarında ilk 6 ay için faiz tahsilatı yapılacağını görünce şok yaşadı. Piyasaya göre uygun finansman maliyetinin yanı sıra krediyi cazip kılan en önemli özelliğin 6 ay ödemesiz dönem olduğunu belirten kaynaklar, bankalara gönderilen bir yönerge ile bu şartın ‘ilk 6 ay anapara ödemesiz’ olarak değiştirildiğini ifade ediyor.
İstanbul Tüccarlar Kulübü: “Bu Durum İşletmelere Sürpriz Oldu”
Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel, Nefes Kredisi’nin genel olarak tabana yayılamadığını ve açıklanan koşullarla uygulama arasında ciddi farklar olduğunu vurguladı.
“Her ne kadar ilk 6 ay geri ödemesiz denilse bile ilk 6 ay faiz ödemesi istenmesi işletmelere sürpriz oldu. Diğer taraftan çok az işletmeye kullandırılan kredilerin, banka tarafından 1 hafta da vadesiz mevduat tarafında tutulması isteniyor. Bu koşullar zaten limit anlamında yetersiz olan krediyi diğer taraftan da kullananları farklı uygulamalarla karşılaştırdı. Özellikle hem sıkı politikası hem makro ihtiyati tedbirlerle bunalan reel sektör için kullanım ve uygulama koşulları daha uygun bir ek nefes kredisine ihtiyaç vardır.”
Limit Artışı Talebi ve Belirsizlik
Nefes Kredisi’ne yönelik yoğun ilgi nedeniyle çok sayıda firmanın krediye ulaşamaması üzerine TOBB, limitin artırılması için ilgili makamlara talepte bulunmuştu. 15 Temmuz’da TOBB tarafından yapılan açıklamada, “Gelen yüksek talep sonrasında yetersiz kalan bu limitin artırılmasına yönelik talebimiz ilgili makamlara iletilmiştir. Talebimizin olumlu sonuçlanması durumunda bu ilave kredi limiti de KOBİ’lerimizin kullanımına sunulacaktır” denilmişti. Ancak mevcut durumda, kredinin uygulama koşullarındaki değişiklikler firmalar için yeni bir sorun teşkil ediyor.
