Şirketlerin SGK Prim Borçları ve Sorumluluklar
İşletmeler, ekonomik dalgalanmalar veya nakit akışı sorunları nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) olan prim borçlarını ödemede zorluk yaşayabilmektedir. Bu durum, özellikle şirket ortakları ve yöneticileri için ciddi hukuki ve mali sorumlulukları gündeme getirmektedir. Şirket türüne göre sorumlulukların kapsamı değişiklik göstermektedir.
Limited Şirket Ortaklarının Sorumluluğu
Limited şirketlerde, SGK’ya olan ve şirketten tahsil edilemeyen prim borçlarından dolayı şirket ortakları, hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu tutulur. Bu sorumluluğun doğması için borcun şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilememesi ya da tahsil edilemeyeceğinin netleşmesi gerekmektedir.
Bir ortağın şirketteki payını devretmesi durumunda ise devir öncesine ait ödenmemiş prim borçlarından, hem devreden hem de devralan taraf hisseleri oranında müteselsilen sorumlu olur. Ayrıca, aksi belirtilmedikçe tüm ortaklar müdür sıfatıyla şirketi idare etmekle yükümlüdür. Müdür olarak atanan ortak veya ortaklar ise sermaye paylarına bakılmaksızın prim borçlarının tamamından sorumlu tutulabilir.
Anonim Şirketlerde Durum
Anonim şirketlerde ise genel kural olarak şirket ortaklarının, şirketin ödenmeyen SGK prim borçlarından dolayı kişisel bir sorumluluğu bulunmaz. Ancak, bu kuralın bir istisnası vardır: Eğer ortaklar taahhüt ettikleri sermayeyi şirkete tam olarak ödememişlerse, ödemedikleri sermaye miktarı kadar prim borçlarından sorumlu olurlar.
Şirket Yöneticilerinin Sorumluluğu
Kanuna göre, SGK prim borçları haklı bir sebep olmaksızın süresinde ödenmezse, tüzel kişiliğe sahip işverenlerin üst düzey yöneticileri, kanuni temsilcileri ve yönetim kurulu üyeleri, işverenle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulur. Bu durumda SGK, prim alacaklarının tahsili için hem tüzel kişilik hem de bu yöneticiler hakkında yasal takip başlatabilir.
Görev Sona Erse Bile Sorumluluk Devam Eder
Tüzel kişilerin üst düzey yönetici ve yetkilileri, sadece görevde bulundukları dönemde tahakkuk eden ve ödenmeyen borçların tamamından sorumludur. Bu kişilerin görevden ayrılmış olmaları, sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. Görevde oldukları döneme ait borçlardan dolayı sorumlulukları devam ederken, görevden ayrıldıktan sonra tahakkuk eden borçlardan sorumlu olmazlar.
Yönetim kurulu üyeleri, şirketi temsil yetkisi olup olmadığına bakılmaksızın, prim borçlarından işverenle birlikte sorumlu tutulur. Sorumluluk için, primin ödenmesi gereken ayda yönetim kurulu üyesi olmak yeterlidir.
Yöneticinin Sorumluluğu Ne Zaman Biter?
Yönetici değişiklikleri genellikle Türk Ticaret Sicili Gazetesi’nde gecikmeli olarak yayımlanır. Bu gibi durumlarda, yöneticinin sorumluluğu, tüzel kişilik tarafından görevden alındığı tarihte sona erer. İstifa durumunda ise sorumluluğun bittiği tarih, istifanın noter aracılığıyla tüzel kişiliğe ulaştığı tarih olarak kabul edilir. İleride yaşanabilecek hukuki sorunların önüne geçmek için istifanın noter kanalıyla bildirilmesi büyük önem taşımaktadır.