Erkeklerde Sperm Sayısını ve Kalitesini Etkileyen Faktörler
Son yıllarda yapılan araştırmalar, erkeklerde sperm sayısının ve kalitesinin ciddi oranda düştüğünü ortaya koyuyor. Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Ramazan Yavuz Akman, baba olma ihtimalini doğrudan etkileyen bu düşüşün arkasındaki üç temel faktöre dikkat çekiyor.
Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Ramazan Yavuz Akman, erkeklerde sperm sayısı ile kalitesini olumsuz etkileyen üç önemli faktörü şöyle özetliyor: Çevresel faktörler, yaşam tarzı alışkanlıkları ve radyasyon maruziyeti.
1. Çevresel Faktörler ve Kimyasallar
Günlük hayatta sıkça karşılaştığımız çevresel etkenler, erkek üreme sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Özellikle plastik ürünlerde ve kişisel bakım malzemelerinde bulunan bisfenol A (BPA) ve ftalaitler gibi kimyasallar, hormonal dengeyi bozarak sperm üretimine zarar verebilir. Bunun yanı sıra kurşun, kadmiyum ve cıva gibi ağır metaller, tarım ilaçları ve endüstriyel atıklar da sperm hareketliliğini, yapısını ve sayısını olumsuz etkilemektedir. Bu maddeler, vücutta oksidatif strese yol açarak spermde DNA hasarına ve sonuç olarak infertiliteye (kısırlığa) neden olabilir. Artan hava kirliliğinin de serbest radikal üretimini tetikleyerek sperm DNA’sına zarar verdiği bilinmektedir.
2. Yaşam Tarzı Alışkanlıkları
Beslenme ve günlük alışkanlıklar, sperm kalitesi üzerinde belirleyici bir rol oynar. Sigara ve düzenli alkol tüketimi, sperm kalitesini düşüren en önemli faktörler arasında yer alır. Ayrıca, hekim kontrolü dışında kullanılan testosteron takviyeleri de dahil olmak üzere bazı ilaçlar geçici veya kalıcı kısırlığa yol açabilir. Hazır yemekler, paketli gıdalar ve yüksek şekerli diyetler gibi sağlıksız beslenme alışkanlıkları ise obeziteye neden olarak hormonal dengesizliklere ve sperm kalitesinde düşüşe zemin hazırlar.
3. Radyasyon ve Elektromanyetik Alanlar
Teknolojinin hayatımızdaki yeri arttıkça maruz kaldığımız radyasyon ve elektromanyetik alanların etkileri de önem kazanıyor. Cep telefonları, bilgisayarlar ve diğer elektronik cihazlardan yayılan elektromanyetik alanlara maruz kalmak, vücutta oksidatif stresi artırır. Bu durum, sperm DNA’sında meydana gelen oksitlenme ve hasar yoluyla sperm kalitesini ve hareketliliğini olumsuz yönde etkileyebilir.