ABD ve Çin Arasında Ticaret Ateşkesi Arayışı: Stockholm’de Kritik Zirve
Dünyanın en büyük iki ekonomisi olan Amerika Birleşik Devletleri ve Çin, aralarındaki gümrük tarifesi anlaşmazlıklarını çözmek amacıyla Salı günü İsveç’in başkenti Stockholm’de yeniden bir araya geldi. Bu görüşmeler, küresel piyasaları etkileyen ticaret savaşlarında bir ‘ateşkes’ sağlanması adına kritik bir öneme sahip.
ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Çin ile arasındaki devasa ticaret açığını gerekçe göstererek Pekin’e karşı bir dizi yüksek gümrük vergisi uygulamıştı. Bu adım, iki güç arasındaki ekonomik gerilimi tırmandıran ana faktörlerden biri oldu.
Üst Düzey Zirve İçin Zemin Hazırlığı
Stockholm’de sağlanacak herhangi bir ilerleme, ilerleyen aylarda Başkan Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasında gerçekleşebilecek daha kapsamlı bir liderler zirvesinin yolunu açabilir. Böyle bir zirve, kalıcı bir anlaşma için hayati görülüyor.
Pazartesi günü, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng, İsveç Başbakanı’nın ofisinde yaklaşık beş saat süren bir kapalı toplantı gerçekleştirdi ancak görüşme sonrası basına bir açıklama yapılmadı. Görüşmelerin ikinci gününde ise İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, Bessent ve ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ile bir kahvaltıda buluştu.
Görüşmelerden Beklentiler ve Mevcut Durum
Pek çok analist, Stockholm görüşmelerinin en azından mevcut tarife seviyelerinin korunmasıyla sonuçlanmasını bekliyor. Nisan ayında üç haneli oranlara ulaşan tarifeler, küresel piyasalarda ciddi dalgalanmalara neden olmuştu. Mayıs ayında Cenevre’de yapılan görüşmelerin ardından taraflar, bu yüksek oranlara 90 günlük bir ara verme konusunda anlaşmıştı. Bu süre 12 Ağustos‘ta doluyor. Mevcut durumda ABD, Çin mallarına %30, Çin ise ABD ürünlerine %10 vergi uyguluyor.
ABD Ticaret Temsilcisi Greer, MSNBC’ye yaptığı açıklamada, “Bir anlaşma olup olmayacağını şu anda söyleyemem. Sürenin uzatılıp uzatılmayacağını da bilemiyorum. Ama görüşmeler yapıcı ve doğru yönde ilerliyor,” ifadelerini kullandı.
Masadaki Diğer Kritik Konular
Ticaret tarifelerinin yanı sıra, müzakerelerde ele alınan diğer önemli başlıklar şunlardır:
- Amerikan şirketlerinin Çin pazarına erişim sorunları
- Çin’in ABD’deki yatırımlarının geleceği
- Çin menşeli fentanil bileşenlerinin ABD’ye sevkiyatı
- Çin’in Rusya ve İran’dan petrol alımları
- Yapay zeka çipleri gibi kritik Batı teknolojilerine yönelik ABD ihracat kısıtlamaları
Uzman Yorumu: “Çin Tek Taraflı Anlaşmaya Razı Olmayacak”
Eski bir ABD ticaret müzakerecisi ve Asya Derneği Politika Enstitüsü Başkan Yardımcısı olan Wendy Cutler, Trump yönetiminin artık ‘karşılık vermeye fazlasıyla istekli ve kendine güvenen büyük bir ortakla’ karşı karşıya olduğunu belirtti.
Cutler, tarife oranlarının mevcut seviyede tutulmasının ‘işin kolay kısmı’ olduğunu belirterek, Pekin’in önceki Trump döneminden önemli dersler çıkardığını ve bu defa ‘tek taraflı bir anlaşmaya razı olmayacağını’ vurguladı.
Çin tarafı hedefleri konusunda sessizliğini korurken, ABD Hazine Bakanı Bessent, iki ülke arasındaki ilişkilerin artık daha istikrarlı bir zemine oturduğunu ve uzun vadeli bir ekonomik denge kurma potansiyelinin arttığını ifade etti.