ABD’de Sağlık Araştırmalarında Fon Krizi: Ödenekler Donduruldu ve Serbest Bırakıldı
Amerika Birleşik Devletleri’nde Donald Trump yönetimi, ülkenin en önemli sağlık kurumlarından biri olan Ulusal Sağlık Enstitüleri’nin (NIH) araştırma fonlarını tamamen dondurma kararı aldı. Ancak bu karar, kamuoyunda ve bilim dünyasında şaşkınlık yaratırken, aynı gün içerisinde geri alınarak fonlar tekrar kullanıma açıldı.
Bütçe Ofisinden Gelen Tartışmalı E-posta
Olay, Washington Post’un haberine göre, NIH bütçe yetkilisi Neil Shapiro‘nun personeline gönderdiği bir e-posta ile ortaya çıktı. E-postada, Beyaz Saray Yönetim ve Bütçe Ofisi’nin (OMB) fon dağıtımına ilişkin bilgilendirmesi yer alıyordu. Shapiro’nun aktardığına göre, e-postadaki bir dipnot, NIH’ın para harcayabileceği alanları ciddi şekilde kısıtlıyordu.
NIH maliye yetkilileri, bu dipnotu kurum fonlarının yalnızca maaşlar ve idari harcamalar gibi temel giderler için kullanılabileceği, ancak araştırma hibelerine ayrılan paranın kullanılamayacağı şeklinde yorumladı. Shapiro, bu kısıtlamanın geçici olması için çalıştıklarını belirtti.
Yetkililerden Gelen Açıklamalar
Konuyla ilgili artan endişeler üzerine yetkililerden açıklamalar geldi. OMB Sözcüsü Rachel Cauley, durumu netleştiren bir açıklama yaptı:
Bu, NIH fonlarının programlı bir incelemesiydi. Fonlar serbest bırakıldı.
Aynı şekilde, NIH’ın bağlı olduğu ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı Sözcüsü Andrew Nixon da fonların kısa bir süreliğine durdurulduğunu ancak hızla yeniden serbest bırakıldığını doğruladı.
Geçmişteki Kesintiler ve Bilim Dünyasının Tepkisi
Bu olay, Trump yönetiminin bilimsel araştırmalara yönelik bütçe kesintisi planlarının bir parçası olarak görülüyor. NIH, daha önce şubat ayında, araştırma amaçlı üniversite ve tıp merkezlerine sağlanan federal hibelerde kesintiye gidileceğini duyurmuştu. Özellikle “tesisler” ve “yönetim” olarak tanımlanan “dolaylı maliyetler” kaleminde kısıtlama yapılacağı belirtilmişti.
The New York Times gazetesinin 18 Şubat tarihli haberinde ise yaklaşık 1200 NIH çalışanının işine son verildiği iddia edilmişti. ABD’de tıp, iklim ve sosyoloji gibi çeşitli alanlarda çalışan yaklaşık 2 bin araştırmacı, Trump yönetiminin “ABD’de bilime topyekun bir saldırı” yürüttüğünü savunarak endişelerini dile getirmişti.