Atatürk’ün Mirası: Türkiye’nin İlk Arboretumu 96 Yıldır Göz Kamaştırıyor
Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk‘ün 19 Ağustos 1929‘daki talimatıyla hayata geçirilen Türkiye’nin ilk arboretumu, Yalova’nın Termal ilçesinde 96. yılında da ziyaretçilerini büyülemeye devam ediyor. Ünlü Fransız mimar Henri Prost tarafından planlanan ve baş bahçıvan Pandelli Roketas‘ın peyzajını üstlendiği bu eşsiz botanik bahçesi, Sağlık Bakanlığı Termal Kaplıca İşletmesi bünyesinde 1 milyon 80 bin metrekarelik bir alana yayılıyor.
Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde “şifa merkezi” olarak ünlenen termal kaplıcaların kalbinde yer alan arboretum, dünya genelinden getirilmiş nadir ağaç türlerine ev sahipliği yapmaktadır. Tesiste ayrıca, ağaçların devamlılığı için fide üretimi yapılan özel seralar da bulunmaktadır.
Dünyanın Dört Bir Yanından Gelen 66 Farklı Tür
Arboretum, toplamda 66 farklı türden 1500’ü aşkın ağaç ile adeta bir botanik hazinesidir. Bu zengin koleksiyon içinde öne çıkan bazı türler şunlardır:
- Atlas Sediri
- Japon Akçaağacı
- Tüylü Palmiye
- Porsuk Ağacı
- Pavlonya
“Birçok Ülkeye Özgü Ağaçların Görülebileceği Laboratuvar Gibi”
Sağlık Bakanlığı Termal Kaplıcaları İşletmesi Müdürü Mehmed Burhan Topsöğüt, tesisin muhafaza orman statüsünde, doğayla iç içe bir yapıya sahip olduğunu vurguladı. Topsöğüt, Atatürk’ün girişimiyle arboretumun nasıl kurulduğunu şu sözlerle anlattı:
“Büyükelçiler kendi ülkelerine has ağaç fideleri gönderiyor. Gönderdikleri fidelerle beraber Atatürk burada Türkiye’nin ilk arboretumunun kurulması emrini veriyor. O fideler dikilerek bugünkü değer oluşuyor. Söz konusu fideler neredeyse 100 yaşına geldi. Bugün birçok orman fakültesi öğrencisi, teknik gezi yaparken dünyanın pek çok yerine ait ağaçları burada görebiliyor. Burası ABD’den Çin’e, Arjantin’den Arnavutluk’a kadar birçok ülkeye özgü ağaçların görülebileceği bir laboratuvar gibi.”
Ortancaların Anavatanı ve Asırlık Çınarlar
Tesisin peyzaj mimarı Vasfiye Balcı, arboretumdaki nadir türlerin çoğaltılması ve bakımıyla ilgileniyor. Balcı, öğrencilik yıllarında ziyaret ettiği bu yerde şimdi çalışmanın mutluluğunu yaşadığını belirtti. Balcı, “Atatürk’ün en sevdiği çiçek olan ortancalar Türkiye’ye Termal’den yayılmıştır. Burada ayrıca yaklaşık 320 yaşında bir ‘batı çınarı’ ve Çınar Kafe’nin içindeki 270 yaşındaki ‘doğu çınarı’ da bulunmaktadır.” dedi.
Balcı, arboretumdaki tüm türlerin bakımının mümkün olan en doğal yöntemlerle yapıldığını da sözlerine ekledi.
