BM Konferansında Gazze İçin Ortak Duruş: New York Bildirisi Yayımlandı
Birleşmiş Milletler (BM) çatısı altında düzenlenen “Filistin Meselesine Barışçıl Çözüm Bulunması ve İki Devletli Çözümün Hayata Geçirilmesi” konulu Yüksek Düzeyli Uluslararası Konferans’ta, başkanlar tarafından kabul edilen New York Bildirisi kamuoyuyla paylaşıldı. Bildiriye Türkiye, Fransa, Suudi Arabistan, Brezilya, Kanada, Mısır, Endonezya, İrlanda, İtalya, Japonya, Ürdün, Meksika, Norveç, Katar, Senegal, İspanya, İngiltere, Avrupa Birliği (AB) ve Arap Birliği gibi önemli aktörler destek verdi.
Bildiride, liderlerin Orta Doğu’da barış, güvenlik ve istikrar için tarihi bir dönemde bir araya geldiği belirtilerek, “Son gelişmeler, Orta Doğu çatışmasının korkunç insani bedelini ve uluslararası barış için ciddi sonuçlarını her zamankinden daha fazla öne çıkarmıştır. İki devletli çözüme yönelik kararlı adımlar ve sağlam uluslararası garantiler olmadan çatışma derinleşecek ve bölgesel barış ulaşılamaz kalacaktır” ifadeleri kullanıldı.
İki Devletli Çözüm ve Kalıcı Barış Vurgusu
Deklarasyonda, İsrail-Filistin çatışmasının sonlandırılması ve iki devletli çözümün hayata geçirilmesinin, hem İsraillilerin hem de Filistinlilerin meşru taleplerini uluslararası hukuk çerçevesinde karşılamanın tek yolu olduğu vurgulandı. Bu yolun, her türlü terör ve şiddeti sona erdirerek her iki halkın güvenliğini ve egemenliğini garanti altına alacağı kaydedildi.
Gazze’den Tam Çekilme ve Filistin Yönetimi Çağrısı
Bildiride, Gazze’deki savaşın derhal bitmesi ve İsrail güçlerinin Gazze’den tamamen çekilmesi gerektiğinin altı çizildi. Tüm Filistin topraklarında yönetimin, yalnızca Filistin idaresinde olması gerektiği belirtilirken, Filistin yönetiminin “tek devlet, tek hükümet, tek hukuk, tek silah” politikasının memnuniyetle karşılandığı ifade edildi. Katılımcılar, bu politikanın hayata geçirilmesi için silahsızlanma, terhis ve yeniden entegrasyon (DDR) sürecine destek taahhüdünde bulundu.
Türkiye’nin Toplantıdaki Şerh Açıklaması
Toplantıda bir şerh açıklamasında bulunan Türk yetkililer, konuya ilişkin pozisyonlarını net bir şekilde ortaya koydu. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“On yıllardır süregelen İsrail uygulamaları dikkate alındığında, Filistinli silahlı grupların silah bırakması; ancak bağımsız, egemen ve bütünlüğü haiz bir Filistin devletinin 1967 sınırları temelinde mümkündür ve başkenti Doğu Kudüs olacak şekilde ya da uzlaşı süreci kapsamında Filistinli gruplar arasında varılacak bir anlaşmaya dayanarak kurulması şartına bağlı olmalıdır.”
Çözüme Yönelik Somut Tavsiyeler
Bildirinin ekinde, çözüm için çalışma grupları tarafından sunulan çok sayıda öneriye yer verildi. Başlıca tavsiyeler şunlardır:
- Gazze Şeridi’nin Batı Şeria ile birleşmesine destek olunması ve işgal, kuşatma veya zorla yerinden edilmeye karşı çıkılması.
- Filistin yönetimi davetiyle, sivil nüfusu korumak ve ateşkesi uygulamak üzere BM himayesinde uluslararası bir istikrar misyonu konuşlandırılması.
- Gazze Şeridi’nin yeniden imarı için acil siyasi, mali ve teknik destek sağlanması.
- İnsani yardıma engelsiz erişimin garanti altına alınması.
- Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) ve Uluslararası Adalet Divanında (UAD) İsrail’e karşı açılan davalara devletlerin destek vermesinin teşvik edilmesi.
Saldırılara Kınama ve Hesap Verebilirlik Vurgusu
Bildiride, Filistinli sivil nüfusun zorla yerinden edilmesi gibi eylemlerin kesin bir dille reddedildiği belirtildi.
“Uluslararası insancıl hukukun bariz bir ihlali olan, Filistinli sivil nüfusun zorla yerinden edilmesi de dahil olmak üzere, toprak veya demografik değişikliklere yol açan her türlü eylemi reddettiğimizi teyit ederiz.”
Ayrıca, 7 Ekim 2023’te sivillere yönelik saldırı ile birlikte İsrail’in Gazze’deki sivil halka ve altyapıya yönelik saldırıları, kuşatması ve açlığı da kınandı. Bu saldırıların yıkıcı bir insani felakete yol açtığı vurgulanarak hesap verebilirliğin altı çizildi. Bildiri, savaşın, işgalin ve terörün barış getiremeyeceği, tek çıkış yolunun siyasi bir çözüm olduğu mesajıyla sona erdi.