Türkiye’de Düşen Doğurganlık Hızına Karşı Yeni Hamle: Kamuda Kreşler Yaygınlaşıyor
Cumhurbaşkanlığı, düşen doğurganlık oranlarını artırmak ve çalışan aileleri desteklemek amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarında kreş ve çocuk bakımevi hizmetlerinin yaygınlaştırılmasına yönelik önemli bir genelge yayımladı. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Hakkı Susmaz imzasıyla yayımlanan genelge, aile kurumunu güçlendirme hedefini merkezine alıyor.
TÜİK Verileri ve Kalkınma Planı Hedefleri
Genelgede, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine dikkat çekilerek, 2001 yılında 2,38 olan doğurganlık hızının 2023’te 1,48‘e gerilediği belirtildi. Bu oranın, nüfusun yenilenme seviyesi olan 2,10’un altında kalması, yeni politikaların gerekliliğini ortaya koydu. 12’nci Kalkınma Planı’nda da ailenin korunması, sağlıklı nesiller yetiştirilmesi ve dinamik nüfus yapısının sürdürülmesi amacıyla çocuk bakım hizmetlerinin nitelik ve niceliğinin artırılması hedefleniyordu.
2025 “Aile Yılı” Kapsamında Teşvik Edici Uygulamalar
2025 yılının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından “Aile Yılı” ilan edilmesiyle birlikte, ailenin güçlendirilmesine yönelik çalışmalara hız verildi. Bu doğrultuda, kamu personelinin kreş ve çocuk bakımevi hizmetinden en üst düzeyde faydalanması ve çalışan ailelerin mağduriyet yaşamaması için mevcut kapasitelerin artırılması ve yeni tesislerin açılmasına öncelik verilmesi istendi.
7/24 Hizmet Veren Kurumlara Özel Önem
Genelgeye göre, özellikle personel sayısı fazla olan veya 7 gün 24 saat esasına göre çalışan kurumlar için özel bir düzenleme getirildi. Bu kapsamda, aşağıdaki gibi kurumlarda yeterli kapasitede ve gerektiğinde 24 saat hizmet verebilecek kreş ve bakımevleri kurulması için gerekli özenin gösterilmesi talep edildi:
- Bakanlık merkez teşkilatları
- Üniversiteler
- Adliyeler
- İl emniyet müdürlükleri
- Şehir hastaneleri
Tasarruf Tedbirlerinden İstisna Tutuldu
17 Mayıs 2024 tarihli Tasarruf Tedbirleri Genelgesi ile kamu kurumlarının yeni inşaat veya kiralama yapması kısıtlanmıştı. Ancak yayımlanan yeni genelge ile dinamik nüfus yapısının korunması amacıyla kreş ve çocuk bakımevi hizmetleri bu kısıtlamadan muaf tutuldu. Kamu kurumlarına, kreş hizmeti için arsa satın alma, kamulaştırma, yeni inşaata başlama veya kiralama yapma konusunda izin verildi. Ancak bu süreçte, öncelikli olarak kuruma ait binaların veya Hazine’ye ait taşınmazların değerlendirilmesi ve harcamalarda azami tasarruf anlayışıyla hareket edilmesi gerektiği vurgulandı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz’dan Açıklama
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, bu adımın Nüfus Politikaları Kurulu’nda uzun süredir üzerinde çalışılan yapısal reformlardan biri olduğunu belirtti. Yılmaz,
“Sayın Cumhurbaşkanımızın himayelerinde 2025’in ‘Aile Yılı’ ilan edilmesiyle birlikte; çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması, doğum sonrası kadın istihdamının desteklenmesi ve özellikle genç çiftlerin çocuk sahibi olmasının önündeki yapısal engellerin kaldırılması yönünde adımları kararlılıkla atıyoruz.”
ifadelerini kullandı.
Bakan Göktaş: “Nitelikli Bakım İmkanı Yaygınlaştırılacak”
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş da genelgeye ilişkin yaptığı değerlendirmede, Aile Yılı’nda aileleri destekleyen önemli bir adım atıldığını vurguladı. Göktaş,
“Özellikle 7/24 esasıyla hizmet veren kamu kurumlarında, çocuklarımıza yönelik nitelikli bakım imkanının yaygınlaştırılması büyük bir öneme sahiptir. Sayın Cumhurbaşkanımızın vizyonu ve tensipleriyle ilan edilen Aile Yılı vesilesiyle atılan bu kıymetli adımın, ülkemiz ve ailelerimiz için hayırlı olmasını diliyorum.”
dedi.