Rusya’nın Dış Ticaretinde Ruble Hakimiyeti Başladı
Dünyanın önde gelen enerji ihracatçılarından Rusya, dış ticaretinde tarihi bir dönemece girdi. Ülkenin toplam ihracatında rublenin payı ilk defa %50 seviyesini aşarak temel para birimi haline gelirken, dolar ve avroya olan talep istikrarlı bir şekilde azalıyor. Bu gelişme, Rusya’nın küresel yaptırımlar karşısında yürüttüğü ekonomik stratejinin önemli bir parçasını oluşturuyor.
Rusya Merkez Bankası verilerine göre, ülkenin farklı coğrafyalarla olan ticaretinde rublenin kullanımı dikkat çekici seviyelere ulaştı. Özellikle Asya ülkeleriyle yapılan ticarette rublenin payı artışını sürdürüyor.
Bölgelere Göre Rublenin İhracattaki Payı
- Asya: Mayıs ayında bir önceki aya göre 2 puan artışla %50,7‘ye ulaştı.
- Avrupa: Önceki aya kıyasla 2,3 puan azalarak %59,8‘e geriledi.
- Afrika: 14,3 puanlık sert bir düşüşle %84,6‘ya indi.
- Kuzey ve Güney Amerika: 2,3 puanlık artışla %51,9‘a yükseldi.
- Okyanusya: 3,1 puanlık artışla %94,2 gibi rekor bir seviyeye çıktı.
Uzmanlar, ruble kullanımının Rusya’ya para birimi dönüştürme ve komisyon gibi ek maliyetlerden tasarruf sağladığını belirtiyor. Ancak rublenin düşük konvertibilitesi ve yüksek oynaklığı, ithalatçı ülkeler için kur riski gibi sorunlar yaratabiliyor. Bu riski azaltmak isteyen alıcıların, ürün fiyatlarını yuan gibi daha istikrarlı para birimlerine endekslediği gözlemleniyor.
Küresel Dolarsızlaşma Eğilimi ve BRICS’in Rolü
Rusya-Ukrayna Savaşı‘nın 24 Şubat 2022’de başlamasıyla birlikte Rusya’daki dolarsızlaşma süreci ivme kazandı. ABD’nin doları ekonomik bir silah olarak kullanmasına yönelik endişeler, Rusya gibi diğer ülkeleri de benzer adımlar atmaya itti.
BRICS ülkeleri, ortak bir para birimi yerine karşılıklı ticarette ulusal para birimlerinin kullanımını artırmayı hedefliyor. Eski ABD Başkanı Donald Trump ise 8 Temmuz’da yaptığı bir açıklamada, BRICS’in “doları yok etmeye çalıştığını” ve buna izin vermeyeceğini ifade etti. Analistler, yaptırımların ve ticari tarifelerin dolara olan küresel güveni zayıflatarak altın, avro ve yuan gibi alternatiflere talebi artırdığını düşünüyor.
Rublenin Değeri ve Piyasalardaki Durum
Rusya’da yuanın popülaritesi, Batılı ülkelerin Rusya’nın rezervlerini dondurmasıyla artsa da, ABD’nin yeni bankacılık yaptırımları bu artışın hızını kesti. Moskova Borsası, en büyük yabancı para birimi olan yuana dair hacim bilgilerini artık yayımlamıyor ve döviz işlemleri son iki yılın en düşük seviyelerine geriledi.
Rublenin “Adil Değeri” Tartışması
Tüm bu gelişmelere rağmen ruble, bu yıl dolar karşısında en çok değer kazanan para birimleri arasında yer alıyor. Yıl başından bu yana dolar karşısında yaklaşık %30 değer kazanan ruble, savaşın başında 120 seviyesini gördükten sonra 28 Temmuz itibarıyla 80 seviyesinde işlem görüyor. Rusya’daki ihracatçı şirketler rublenin adil değeri için 100 bandını işaret ederken, Rusya Merkez Bankası mevcut kur seviyesinin enflasyonla mücadelede kendilerine yardımcı olduğunu savunuyor.