Belçika’da Başlatılan Soruşturma UCM’ye Taşındı
Belçika Federal Savcılığı, Hind Rajab Vakfı (HRF) tarafından yapılan şikayetler üzerine önemli bir adım attı. Gazze’de uluslararası insancıl hukuku ihlal etmekle suçlanan iki İsrailli askere ilişkin dosyanın, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) sevk edildiği duyuruldu. Savcılık, geçen hafta söz konusu askerlerin “Gazze’de uluslararası insancıl hukukun ciddi ihlali” suçlamasıyla polis tarafından sorgulandığını belirtti.
Çarşamba günü yapılan resmi açıklamada, kararın “adaletin doğru şekilde yerine getirilmesi ve Belçika’nın uluslararası yükümlülükleri” çerçevesinde alındığı vurgulandı.
Soruşturmanın Yasal Dayanağı
İki İsrailli askerin sorgulanması ve dosyanın UCM’ye gönderilmesi, Belçika’da geçen yıl yürürlüğe giren yeni bir yasal düzenlemeye dayanıyor. Ceza Muhakemesi Kanunu’ndaki ilgili madde, Belçika mahkemelerine, uluslararası antlaşmalar kapsamındaki suçlar için ülke dışında işlenmiş fiiller üzerinde yargı yetkisi tanıyor. Bu yetki, 1949 Cenevre Sözleşmeleri ve 1984 İşkenceye Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi gibi temel uluslararası metinleri esas almaktadır.
İsrail makamları, Belçika savcılığının bu adımı hakkında henüz resmi bir yorum yapmadı. İsrail daha önce yaptığı açıklamalarda, ordusunun uluslararası hukuka uygun hareket ettiğini ve sivil kayıplardan kaçınmaya çalıştığını savunmuştu.
Tarafların Açıklamaları ve Tepkiler
Olay, sivil toplum kuruluşları ve farklı topluluklar arasında çeşitli tepkilere yol açtı.
Hind Rajab Vakfı: “Bu Stratejik Bir Hamle”
Şikayetin sahibi olan HRF, “ağır uluslararası suçlardan sorumlu” olduğunu iddia ettiği iki İsrail askerini dünyaca ünlü müzik festivali Tomorrowland‘de teşhis ettiklerini açıklamıştı. Vakıf, dosyanın UCM’ye havale edilmesinin bir sonuç olmadığını, aksine konuyu uluslararası düzeye taşıyan “stratejik bir hamle” olduğunu belirtti.
“Artık UCM’yi, vakit kaybetmeden harekete geçmeye ve şüpheliler hakkında tutuklama emri çıkarmaya çağırıyoruz. Uluslararası kurumların her bir gecikme günü, acının ve cezasızlığın devam ettiği bir gündür.”
HRF, İsrail-Hamas savaşı sırasında savaş suçu işlediğini iddia ettiği askerlerin tutuklanması için 10’dan fazla ülkede yürüttüğü kampanyalarla biliniyor.
Avrupa Yahudi Derneği’nden Tepki
Diğer yandan, Avrupa Yahudi Derneği, Belçikalı yetkililerin “siyasi saiklerle” hareket ettiğini savunarak duruma tepki gösterdi.
“Bu askerler, herhangi bir demokratik ülkede görev yapan askerlerin yaptığı gibi, ülkelerini savunma görevlerini yerine getiriyorlardı.”
Gazze’deki İnsani Kriz ve Davanın Arka Planı
Bu hukuki süreç, UCM’nin geçtiğimiz Kasım ayında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında insanlığa karşı suç işledikleri iddiasıyla tutuklama kararı çıkarmasının ardından geldi. BM destekli raporlar, Gazze’de ciddi bir kıtlık tehlikesine dikkat çekerken, Hamas yönetimindeki Gazze Sağlık Bakanlığı savaşta hayatını kaybeden Filistinlilerin sayısının 60 bini aştığını açıkladı. İsrail ordusu ise çatışmaların başından bu yana yaklaşık 900 askerinin hayatını kaybettiğini duyurdu.