Trump Yönetiminin AB Üzerindeki Ticaret Zaferi
Başkan Donald Trump’ın ısrarlı ticaret savaşı politikaları, Avrupa Birliği (AB) ile yapılan müzakereler sonucunda somut bir başarıya ulaşmış görünüyor. İskoçya’da varılan yeni mutabakat, transatlantik ticaret dengelerini ABD lehine önemli ölçüde değiştiriyor.
Yeni Gümrük Tarifeleri ve Ekonomik Etkileri
Anlaşmanın en dikkat çekici maddesine göre, daha önce ortalama %4,8 gümrük vergisiyle ABD pazarına giren AB menşeli ürünler, artık %15‘lik bir tarife ile karşılanacak. Bu durum, ihracatı ABD’ye bağımlı olan Avrupalı şirketler için ciddi bir kâr marjı kaybı anlamına geliyor. Maliyetin ihracatçı ve ithalatçı arasında nasıl paylaşılacağı ise ürüne olan talebe göre şekillenecek. Buna karşılık, ABD’nin AB’ye yaptığı ihracat için gümrük vergisi tarifesinin %1’in altında olması planlanıyor.
AB’nin Milyarlarca Dolarlık Taahhütleri
Avrupa Birliği’nin tavizleri yalnızca gümrük vergileriyle sınırlı kalmadı. Anlaşma kapsamında AB, ABD’den 750 milyar dolarlık enerji ürünü almayı ve AB merkezli şirketlerin ABD’ye ek 600 milyar dolarlık yatırım yapmasını kabul etti. Bu hamlelerle Başkan Trump, hem ABD’nin dış ticaret açığını azaltmayı, hem vergi gelirlerini artırmayı hem de yeni yatırımlarla istihdam oluşturmayı hedefliyor.
Enerji Piyasasında Değişen Dengeler
Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle Rus doğalgazına olan bağımlılığını azaltan AB, enerji ihtiyacını büyük ölçüde ABD’den karşılamaya başladı. 2025’in ilk yarısı itibarıyla AB’nin likit doğal gaz ithalatındaki pazar payları şu şekilde öngörülüyor:
- Amerika Birleşik Devletleri: %57
- Rusya: %15
- Katar: %8
- Cezayir: %6
- Nijerya: %5
Avrupa’dan Anlaşmaya Sert Tepkiler
Anlaşma, AB içinde ciddi tartışmalara yol açtı. Başta Macaristan ve Fransa olmak üzere birçok ülke, AB Komisyonu Başkanı von der Leyen’i haddinden fazla taviz vermekle suçladı. Bu sürecin, Atlantik İttifakı’nın iki yakası arasındaki ‘serbest ticaret rejimi’ni sona erdirdiği ve siyasi sonuçlar doğurabileceği belirtiliyor.
Avrupa Parlamentosu Ticaret Komitesi’nin İsveçli üyesi Karisbro, “Avrupa’nın ekonomik ve siyasi marjinalleşmesi verilen her tavizle birlikte artıyor.” diyerek endişelerini dile getirdi.
Fransa Başbakanı Bayrou ise anlaşmayı “özgür halklar için karanlık bir gün” olarak nitelendirdi.
İspanya anlaşmaya kerhen destek verirken, Almanya Şansölyesi Merz ise başlangıçta olumlu yaklaştığı anlaşmayı daha sonra eleştirerek tutumunu değiştirdi.
Küresel Ticaret Savaşlarında Son Durum
Başkan Trump, küresel gümrük tarifesi oranının ise %15 ile %20 arasında olacağını belirtti. Öte yandan, AB ürünleri için belirlenen %15’lik orana çelik ve alüminyum dahil değil; bu ürünlerde %50’lik vergi devam edecek. Anlaşmaların büyük bir kısmı 1 Ağustos‘ta yürürlüğe girecekken, Çin ile bir anlaşmaya varılıp varılmayacağı belirsizliğini koruyor.