Türkiye’den Suriye’ye Stratejik Enerji Adımı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Azerbaycan’dan temin edilen doğal gazın Kilis üzerinden Halep’e ihraç edileceğini açıkladı. Bakan Bayraktar, bu önemli gelişmenin Türkiye’deki Suriyelilerin gönüllü geri dönüşlerini hızlandırabileceğini belirtti.
Geri Dönüş Sürecinde Son Veriler
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın paylaştığı bilgilere göre, 9 Aralık 2024 sonrası ülkesine dönen Suriyeli sayısı 250 bin 64 kişiye ulaştı. Bu rakamın içinde en az 47 bin ailenin bulunduğu ifade edildi. Yerlikaya, 2016’dan bu yana gönüllü olarak geri dönen Suriyelilerin toplam sayısının ise 1 milyon 126 kişi olduğunu açıkladı. Geri dönüş hazırlıkları kapsamında, 1 Temmuz 2025’e kadar her Suriyeli aileden bir kişiye üç kez giriş-çıkış hakkı tanınacağı da belirtildi.
İki Aşamalı Geri Dönüş Planı
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Türkiye’nin Suriyelilerin geri dönüşü için iki aşamalı bir plan üzerinde çalıştığını duyurdu. Güler’in açıklamasına göre, ilk aşamada İdlib çevresindeki kamplarda yaşayanların dönüşü organize edilecek, ardından Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin dönüşü için çalışmalara başlanacak. Yetkililer, sürecin uluslararası ilkelere uygun yürütüldüğünü ve altyapı yatırımlarıyla desteklendiğini vurguluyor.
Enerji İş Birliği Neden Önemli?
Suriye’deki yönetim değişikliğinin ardından Türkiye, geçici hükümetle kalkınma iş birliklerini artırdı. Beşar Esad yönetiminin sona ermesinden sadece 16 gün sonra Bakan Bayraktar, bir heyetin enerji altyapısını incelemek üzere Suriye’ye gideceğini bildirmişti.
Enerji politikaları uzmanı Prof. Dr. Volkan Ediger, bu adımın stratejik önemine dikkat çekti. Ediger, Türkiye’nin Suriye’deki enerji altyapısına yapacağı katkının, bölgede yaşamın normalleşmesini sağlayacağını ifade etti.
“Orada elektrik yok, gaz yok… İnsanlar neden geri dönsün? Temel altyapıların işler hale getirilmesi gönüllü geri dönüşleri teşvik edecektir. Komşumuzun istikrara kavuşması ve onların ülkelerine keyifle, isteyerek dönmeleri bizim için de bir kazançtır.”
Doğal Gaz ve Elektrik Tedariği Detayları
Günlük Elektrik Erişimi 10 Saate Çıkıyor
Bakan Bayraktar, Kuzey Suriye’de mevcut elektrik erişiminin günde ortalama 3-4 saat olduğunu belirtti. Kilis ile Halep’i bağlayan doğal gaz boru hattının tamamlanmasıyla, 2 Ağustos Cumartesi gününden itibaren Azerbaycan’dan gelen gaz Suriye’ye sevk edilecek. Bu tedarikle birlikte, elektrik erişiminin günde yaklaşık 10 saate çıkarılması hedefleniyor. Proje kapsamında toplam 6 milyon metreküp doğal gaz kullanılarak 1.200 megavata kadar elektrik üretimi planlanıyor.
Ayrıca, geçmişte kullanılan 500 megavat kapasiteli Birecik–Halep elektrik hattının onarımı için çalışmalar sürüyor. Bakan Bayraktar, “Hattın Suriye tarafındaki hasar onarıldığında 800-900 megavata kadar elektrik ihraç edebileceğiz. Bu da yaklaşık 1,6 milyon hanenin ihtiyacını karşılayacaktır,” dedi.
Yenilenebilir Enerjide Dev Ortaklık: 1000 MW’lık GES
Uluslararası yaptırımların gevşemesiyle birlikte, Suriye’de büyük bir enerji yatırımı için anlaşma sağlandı. Konsorsiyumda yer alan şirketler şunlardır:
- Kalyon Holding (Türkiye)
- Cengiz Holding (Türkiye)
- UCC (Katar)
- Power International (ABD)
Bu stratejik iş birliği anlaşması 7 milyar dolar değerinde. Anlaşma kapsamında, 4 bin megavat gücünde doğal gaz çevrim santralleri ve Vidyan el-Rabii bölgesinde 1000 megavat kurulu güce sahip bir güneş enerjisi santrali (GES) inşa edilecek.
İç Savaşın Enerjiye Etkisi
Suriye, iç savaş nedeniyle ciddi bir enerji kriziyle karşı karşıya. Savaş, ülkenin elektrik şebekesinin %50’sinden fazlasını kullanılamaz hale getirdi ve üretim kapasitesini 8.500 megavattan 3.500 megavata düşürdü. 2011 öncesi günde 400 bin varil petrol üreten ülke, şimdi sadece 20 bin varil üretebiliyor ve ithalata bağımlı hale gelmiş durumda.