Türkiye’de Organ Bağışında Yeni Dönem: e-Devlet Üzerinden Beyan
Kayseri Şehir Hastanesi, organ ve doku bağışı sürecinde devrim niteliğinde bir değişiklik yapıldığını duyurdu. 29 Mayıs 1979 tarihli ve 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun’un 14. maddesinde yapılan yeni düzenleme ile vatandaşlar artık organ bağışı konusundaki iradelerini kolayca beyan edebilecekler.
Bu yeni sistem sayesinde, organ bağışı beyanları e-Devlet kapısı üzerinden güvenli kimlik doğrulama yöntemiyle yapılabilecek. Yapılan bu beyanlar, doğrudan Sağlık Bakanlığı’nın merkezi kayıt sistemine işlenerek resmiyet kazanacak.
Aile İtirazı Ortadan Kalkıyor: Kişinin Beyanı Esas Alınacak
Yeni düzenlemenin en kritik noktalarından biri, kişinin hayattayken yaptığı organ bağışı beyanına ailesinin itiraz edemeyecek olmasıdır. Artık bireyin sağlığında verdiği karar nihai kabul edilecek. Bu konuda açıklamalarda bulunan Şehir Hastanesi Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Sümeyra Koyuncu, yeni düzenlemenin hem tıbbi etik hem de kişisel haklar açısından büyük önem taşıdığını belirtti.
Daha önce kişinin bağış iradesi olsa dahi ailenin rızasının arandığını ve bu durumun bağışların gerçekleşmesini engellediğini ifade eden Koyuncu, “Artık bireyin kararı esas alınacak. Bu durum bekleme listesindeki hastalar için yaşamsal bir fark yaratabilir.” dedi.
Veri Gizliliği ve Beyan Olmayan Durumlar
Doç. Dr. Koyuncu, özellikle böbrek yetmezliği gibi kronik hastalıklarla mücadele eden ve tek çözümü organ nakli olan hastalar için bu adımın bir umut olduğunu vurguladı. Sistemin güvenliğine de değinen uzman, şu bilgileri paylaştı:
- Organ bağışına ilişkin yapılan beyanlar, sadece bağışçının belirlediği yetkililere iletilecek.
- Beyin ölümü gerçekleşmeden önce bu bilgiler kesinlikle üçüncü kişilerle paylaşılmayacak.
- Kişisel verilerin korunması ve etik sınırlar içinde hareket edilmesi sağlanacak.
Hayattayken organ bağışına dair herhangi bir beyanda bulunmamış kişilerin organları ise, vefatları durumunda sırasıyla eşi, çocukları, anne, babası, kardeşleri veya yanında bulunan bir yakınının rızasıyla bağışlanabilecek.
Binlerce Hastaya Umut Olun
Türkiye’de her yıl binlerce insanın uygun organ bulunamadığı için hayatını kaybettiğini hatırlatan Koyuncu, “Sağlık Bakanlığı verilerine göre en çok nakil beklenen organ böbrek. Bir kişinin organları, birden fazla insana hayat verebilir. Yeni düzenlemeyle birlikte bu sayının artmasını umut ediyoruz.” şeklinde konuştu. Koyuncu, tüm vatandaşları e-Devlet üzerinden organ bağışçısı olmaya davet ederek çağrısını yineledi.