Gazze Krizi Sonrası Filistin’i Tanıma Kararları Artıyor
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik devam eden saldırıları ve uyguladığı abluka, bölgede büyük bir insani felakete yol açarken, Tel Aviv yönetimi üzerindeki uluslararası baskı da giderek yoğunlaşıyor. Birçok ülke, İsrail’e yönelik baskıyı artırmak ve Gazze’deki insani krize son vermek amacıyla bağımsız Filistin devletini tanıma kararını stratejik bir araç olarak kullanmaktadır.
7 Ekim Sonrası Filistin’i Tanıyan Ülkeler
7 Ekim 2023 tarihinden bu yana, Birleşmiş Milletler (BM) üyesi 9 ülke Filistin devletini resmi olarak tanıma kararı aldı. Bu ülkeler şunlardır:
- Barbados
- Jameika
- Trinidad ve Tobago
- Bahama Adaları
- İrlanda
- Norveç
- İspanya
- Slovenya
- Ermenistan
Tanıma Kararı Alması Beklenen Diğer Ülkeler
Gazze’de yaşanan insani krizin derinleştiği bu dönemde, bazı önemli ülkeler de Filistin’i tanıma sinyalleri verdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Eylül ayındaki BM Genel Kurulu’nda Filistin devletini tanıma kararını duyurabileceğini açıkladı. Benzer bir açıklama İngiltere Başbakanı Keir Starmer‘dan geldi; Starmer, İsrail’in belirli koşulları yerine getirmemesi halinde Eylül ayında Filistin’i tanıyacaklarını belirtti. Son olarak Kanada ve Malta da Eylül’deki BM Genel Kurulu’nda Filistin’i “bağımsız devlet olarak” tanıyacaklarını duyurdu.
Uluslararası Çağrılar ve Mevcut Durum
Kısa süre önce 15 ülke, “New York Çağrısı” adı altında bir araya gelerek İsrail-Filistin meselesinde iki devletli çözüme olan “sarsılmaz bağlılıklarını” yineledi. Bu çağrı, Filistin’i henüz tanımamış devletleri bu yönde adım atmaya davet etti. Halihazırda 193 üyeli BM’de 147 ülke Filistin’i bağımsız bir devlet olarak tanımaktadır. Verilen taahhütlerin yerine getirilmesiyle bu sayının 150’yi aşması beklenmektedir. Ayrıca, NATO’ya üye 32 ülkeden 14’ü ve G20 ülkelerinden 10’u Filistin devletini tanımaktadır.
İngiltere ve Fransa’nın Kararının Önemi
Filistin’in bağımsızlığını tanıma niyetini açıklayan ülkeler arasında İngiltere ve Fransa’nın kararı, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) daimi üyesi olmaları nedeniyle büyük önem taşıyor. BMGK’nın diğer daimi üyeleri olan Rusya ve Çin, Kasım 1988’de Filistin’i ilk tanıyan ülkeler arasında yer almıştı. Fransa ve İngiltere’nin de bu adımı atması, Konsey’de Filistin’i tanıyan daimi üye sayısını 4’e çıkaracak ve İsrail aleyhindeki kararları veto eden ABD üzerinde ciddi bir baskı oluşturabilecektir.
Türkiye’nin Filistin Desteği ve Devletin Tarihçesi
Dönemin Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat‘ın 15 Kasım 1988’de ülkesinin bağımsızlığını ilan etmesinin hemen ardından, Türkiye aynı gün Filistin devletini tanıyan ilk ülkelerden biri oldu ve o günden bu yana uluslararası alanda desteğini sürdürdü.
Filistin Devleti’nin Tarihsel Süreci
Bugün 147 ülke tarafından tanınan Filistin devletinin toprakları halen İsrail işgali altındadır. Osmanlı İmparatorluğu’nun 400 yıl hüküm sürdüğü topraklar, 1917’de İngiliz işgaline girdi. BM’nin 29 Kasım 1947’deki bölünme planına rağmen İsrail, 1948’de bağımsızlığını ilan ederek ve 1967’deki “Altı Gün Savaşı” ile Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ni işgal ederek Filistin topraklarının tamamını kontrolü altına aldı. Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ), 15 Kasım 1988’de bağımsız Filistin devletinin kurulduğunu ilan etse de, BMGK’nın 242 sayılı kararına rağmen bu topraklar hala işgal altındadır.