Hawaii’de Okyanusun Altından Çıkan Asırlık Sır
Hawaii’nin Oahu adasında, Pasifik Okyanusu’nun suları altında yüzlerce yıldır gizlenen devasa bir kaya sanatı eseri, mevsimsel gelgitlerin etkisiyle yeniden gün ışığına kavuştu. İlk olarak 2016 yılında kapsamlı bir şekilde belgelenen bu 35 metre uzunluğundaki olağanüstü petrograf dizisi, Pililaau Askeri Rekreasyon Merkezi’ne yakın bir sahilde keşfedildi.
Antik Figürler ve Arkeolojik İncelemeler
ABD Ordusu tarafından 28 Temmuz’da yapılan resmi açıklamaya göre, arkeologlar 26 farklı figürden oluşan bu antik sanat eserini titizlikle inceliyor. Boyutları 15 santimetre ile 2 metre arasında değişen figürlerin 18’i insanları betimlerken, sekizinin erkek cinsel organını temsil ettiği düşünülüyor. Diğer figürler ise ritüel dansları veya törenleri anımsatan dinamik pozlar sergiliyor.
Eserdeki en dikkat çekici figür, bir elini gökyüzüne, diğerini ise yeryüzüne uzatmış bir insan tasviridir. Bölgenin baş arkeoloğu Laura Gilda, eser hakkında şu bilgileri verdi:
“Net bir tarih belirlemek zor olsa da, bu çizimlerin çevredeki benzer örneklere dayanarak 600 yıla kadar eskiye gidebileceğini tahmin ediyoruz.”
Dalgaların Koruduğu Tarih
Laura Gilda ve ekibi, bu benzersiz kaya sanatı örneklerini belgeleyerek hem yerel yerli topluluklarla paylaşmayı hem de ziyaretçilerin verebileceği olası zararları önlemeyi hedefliyor. ABD Ordusu’na bağlı Kültürel Kaynaklar Programı yetkilileri, bu tür petrografların genellikle sahil kumları tarafından örtüldüğünü ve sadece belirli mevsimlerdeki güçlü gelgitler sayesinde ortaya çıktığını belirtti. Taşa oyularak yapılan bu figürler, insanlığın bilinen en eski sanatsal ifade biçimleri arasında yer alıyor.
Hawaii Adaları’nın Zengin Geçmişi
Arkeolojik kayıtlara göre, Hawaii Adaları’na ilk yerleşim M.S. 940–1200 yılları arasında Polinezyalı denizciler tarafından gerçekleştirildi. Yerli halk, 1778’de Kaptan James Cook’un gelişiyle Avrupalılarla tanışmadan önce yaklaşık 600 yıl boyunca adalarda kendilerine özgü bir kültür geliştirdi.
Krallıktan İlhaka Uzanan Süreç
Avrupa’dan gelen silahların da yardımıyla Kral Kamehameha I, 1795’te adaları birleştirerek Hawaii Krallığı’nı kurdu. 1840 yılında ise ırk, cinsiyet ve servet ayrımı gözetmeksizin oy hakkı tanıyan bir anayasal monarşi sistemine geçildi. Ancak bu bağımsızlık, 1893’te Dole şirketi gibi dış kaynaklı ticari grupların ABD Deniz Piyadeleri’nin desteğiyle Kraliçe Liliʻuokalani’yi tahttan indirmesiyle son buldu. Kısa bir süre Hawaii Cumhuriyeti olarak anılan adalar, 1898’de ABD tarafından ilhak edildi ve 1959’da ülkenin 50. eyaleti oldu.
Bugün 72 yaşında olan yerli kültür uzmanı Glen Kila, bu dev kaya sanatı eserinin, Avrupalıların gelişinden önceki döneme ait dini veya törensel inançları aktarmak amacıyla yapıldığına inandığını belirtti.