Kamçatka’da 8.8 Büyüklüğünde Şiddetli Deprem
Rusya’nın Kamçatka Yarımadası açıklarında, tarihin en büyük altıncı depremi olarak kaydedilen 8.8 büyüklüğünde bir sarsıntı meydana geldi. Bölgenin en büyük şehri olan Petropavlovsk-Kamçatski‘de şiddetli hissedilen deprem, binalarda hasar endişesi yarattı. Depremin ardından Pasifik Okyanusu genelinde tsunami uyarıları yapıldı.
Japonya, ABD’nin Hawaii, Kaliforniya, Alaska ve Oregon eyaletleri için yapılan uyarılarda, dalga boylarının 3 metreye ulaşabileceği öngörüldü. Rusya ve Japonya’nın bazı kıyı kesimlerinde küçük çaplı su baskınları yaşanırken, Hawaii ve ABD kıyılarında ciddi bir hasar ve can kaybı bildirilmedi.
Bilim İnsanları Depremin Sınırlı Etkisini Araştırıyor
Benzer büyüklükteki depremlerin aksine, bu sarsıntının neden yıkıcı bir tsunamiye yol açmadığı bilim dünyasında merak konusu oldu. Uzmanlar, bu durumu açıklayan birkaç temel faktör üzerinde duruyor. Deprem, Pasifik levhasının Kuzey Amerika levhası altına dalması sonucu okyanusun 20 km derinliğinde gerçekleşti.
Depremin Derinliği ve Fay Hattı Kayması
Oregon Üniversitesi’nden Diego Melgar, fay hattı boyunca 6-9 metrelik bir kayma olduğunu belirtti. Bu rakam, 2011 Japonya depremindeki 45 metrelik kaymaya kıyasla çok daha düşük bir enerji salınımına işaret ediyor. Avustralya Sismoloji Araştırma Merkezi’nden Dee Ninis ise depremin 20 km derinlikte meydana gelmesinin etkisini sınırladığını vurguladı.
“Yüzeye daha yakın depremler, yapılar üzerinde çok daha fazla hasara yol açma potansiyeline sahiptir.” – Dee Ninis
Deniz Tabanında Heyelan Oluşmaması
Uzmanların altını çizdiği bir diğer önemli faktör ise deprem sırasında deniz tabanında büyük bir heyelanın tetiklenmemiş olmasıdır. Bu durum, su kütlesinin ani ve büyük bir şekilde yer değiştirmesini engelleyerek dev tsunami dalgalarının oluşumunu sınırlandırdı.
Büyüklük Revizyonu ve Öncü Sarsıntılar
Depremden önce 20 Temmuz’da bölgede 7.4 büyüklüğünde öncü sarsıntılar kaydedilmişti. İlk olarak 8.0 olarak duyurulan ana depremin büyüklüğü, yapılan analizler sonucu önce 8.7’ye, ardından 8.8’e yükseltildi. California Eyalet Politeknik Üniversitesi’nden Prof. Lori Dengler, büyük depremlerde büyüklük ölçümlerinin zamanla değişebileceğini ve veriler incelendikçe revize edilebileceğini ifade etti.
Pasifik’te Tsunami Uyarısı ve Etkileri
Depremin ardından dalgalar Pasifik Okyanusu’nda saatte 800 km hıza ulaşarak yayıldı. Uluslararası Tsunami Komisyonu Başkan Yardımcısı Alexander Rabinovich, Kamçatka kıyılarında dalga yüksekliklerinin 4,5 metreye ulaştığını belirtti. Ancak bu durum, 8.8’lik bir depremden beklenen 15 metrelik potansiyel dalgaların çok altındaydı.
Virginia Tech’ten tsunami araştırmacısı Tina Dura, “Deprem Pasifik çapında bir tsunami yarattı ancak beklenenden daha küçük dalgalar oluştu” şeklinde konuştu.
Erken Uyarı Sisteminin Başarısı
Pasifik Tsunami Uyarı Merkezi‘nin depremden hemen sonra yayınladığı uyarılar, can kaybının önlenmesinde kritik bir rol oynadı. Kamçatka ve Sahalin’deki yetkililer, riskli bölgeleri hızla tahliye etti. ABD’nin Crescent City kentinde 1.2 metrelik dalgalar limanda küçük hasara yol açsa da genel olarak büyük bir yıkım yaşanmadı. Uzman Diego Melgar, durumu “Bu bir başarı hikayesi” olarak nitelendirdi.
