Ekonomik Güven Endeksi Temmuz’da Geriledi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, ekonomik güven endeksi Temmuz 2025’te bir önceki aya kıyasla yüzde 0,4 oranında azalarak 96,3 seviyesine düştü. Bu rakam, son 10 ayın en düşük verisi olarak kayıtlara geçti. Endeks, en son Eylül 2024’te 95 seviyesini gördükten sonra yükseliş trendine girmişti.
Mart 2025’te 100,8’e ulaşarak genel ekonomik duruma dair iyimser bir tablo çizen endeks, bu seviyenin altına geriledi. Ekonomik güven endeksinin 100’den büyük olması genel iyimserliği, 100’den küçük olması ise kötümserliği ifade etmektedir. Haziran ayında 96,7 seviyesinde olan endeksin 2025 yılı ortalaması ise 98 olarak hesaplandı. Yaşanan gelişmelere rağmen düşüşün sınırlı kalması dikkat çekti.
Sektörlerde Karmaşık Görünüm: İnşaat Yükselişte
Ekonomik güven endeksindeki hafif gerileme, sektörler arasındaki farklı yönlü hareketlerle dengelendi. Tüketici tarafında temkinli bir duruş gözlemlenirken, üretici ve yatırımcıların daha dirençli bir pozisyonda olduğu görüldü.
Üretici Beklentileri Daha Dengeli
Bazı sektörlerdeki hareketlilik ön plana çıktı. Reel kesim güven endeksi, temmuz ayında bir önceki aya göre 0,5 puan artarak yüzde 98,9 seviyesine ulaştı; ancak bu rakam yıl ortalamasının altında kaldı. Bu veri, üretici tarafındaki beklentilerin daha dengeli olduğuna işaret etti. Hizmet ve perakende sektörlerinde sınırlı düşüşler yaşansa da endeksler eşik değerin üzerinde kalmayı başardı. Temmuz ayında perakende güven endeksi 107,9 olurken, hizmet sektörü güven endeksi 110 olarak kaydedildi.
İnşaat Sektöründe Dikkat Çekici Artış
Hizmet ve perakende endekslerindeki hafif gerileme tüketici talebinden kaynaklanırken, inşaat sektöründeki artış dikkat çekti. Haziran ayında 86,9 olan inşaat sektörü güven endeksi, temmuzda 88,8’e yükselerek 2025 ortalamasını geride bıraktı. Bu artışta yaz aylarında hızlanan inşaat faaliyetlerinin getirdiği mevsimsel etkinin rol oynadığı düşünülüyor.
Tüketici Güveni Düşüşün Ana Sebebi
Temmuz ayındaki genel düşüşe en büyük etkiyi tüketici güven endeksi yaptı. Haziran’da 85,1 olan endeks, temmuzda yüzde 1,8’lik bir düşüşle 83,5’e geriledi. Alt endeksler, hanehalkının gelecek aylara ilişkin beklentilerinde bir miktar tedirginlik olduğunu gösterdi.
Hanehalkı Beklentileri ve Harcamalar
- Geçen 12 Aylık Maddi Durum: 1,1 puanlık gerilemeyle 68,2 seviyesinde.
- Maddi Durum Beklentisi: 1,2 puan düşüşle 84,6’ya gerileyerek 2025’in en düşük ikinci verisi oldu.
- Ekonomik Durum Beklentisi: 79 seviyesine inerek 2025’in en düşük verisi olarak kaydedildi.
- Dayanıklı Tüketim Malları Harcaması: Eşik değerin üzerinde kalarak 102,3 ile pozitif bir görünüm sergiledi.
Üretim ve Siparişlerde Son Durum
Reel kesimde toplam sipariş miktarlarında temmuz ayında bir gerileme yaşandı. Haziran’da 83,3 olan endeks, temmuzda 80,9’a düştü. Mamul mal stok miktarı ise 98,7 ile önceki aya paralel bir seviyede kaldı. Buna karşın, üretim hacmi endeksi 115 ile 2025’in en iyi ikinci verisini sergileyerek olumlu bir tablo çizdi. Toplam istihdam endeksi de eşik değerin üzerine çıkarak hazirandaki 98,9 seviyesinden temmuzda 100,6’ya yükseldi. İhracat sipariş miktarı (111,1) ve sabit sermaye yatırım harcaması da 100’ün üzerindeki seyrini korudu.