Ukrayna’da Yolsuzlukla Mücadelede Kritik Geri Adım
Ukrayna Parlamentosu, Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy tarafından sunulan ve ülkenin iki kilit yolsuzlukla mücadele kurumunun bağımsızlığını yeniden tesis eden yasa tasarısını onayladı. Perşembe günü yapılan oylamada, Verkhovna Rada’daki milletvekilleri, 331 lehte ve 9 çekimser oyla teklifi kabul ederek, geçen hafta büyük protestolara neden olan tartışmalı düzenlemeyi geri almış oldu.
Tepki Çeken Düzenleme Neydi?
Önceki yasa, Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Bürosu (NABU) ile Özel Yolsuzlukla Mücadele Savcılığı’nı (SAPO) doğrudan başsavcının denetimine sokmayı hedefliyordu. Bu durum, hem Ukrayna kamuoyunda hem de uluslararası arenada ciddi endişelere yol açtı. Eleştirmenler, bu değişikliğin hükümete yolsuzluk soruşturmalarına müdahale etme ve siyasi müttefikleri koruma imkanı vereceğinden endişe ediyordu.
Uluslararası ve Yerel Tepkiler
Bu yasal düzenlemeye karşı tepkiler gecikmedi. Avrupa Birliği, değişikliğe sert bir dille karşı çıktı. AB Genişleme Komiseri Marta Kos, durumu şu sözlerle değerlendirdi:
“Bu, ciddi bir geri adımdır.”
Benzer şekilde, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün Ukrayna şubesi de mevzuatı eleştirerek, bunun Ukrayna’nın 2014’teki Haysiyet Devrimi’nden bu yana elde ettiği en önemli reformlardan birini baltaladığını vurguladı.
Protestolar ve Siyasi Güven Krizi
Yasanın geri çekilmesinde, ülke çapında düzenlenen sokak protestoları belirleyici oldu. Bu gösteriler, Rusya’nın 2022’deki işgalinden bu yana hükümete karşı düzenlenen ilk büyük protesto dalgası olarak kayıtlara geçti. Göstericiler Zelenskiy’nin istifasını talep etmese de, bu durum, savaşın kritik bir evresinde halkın liderlere olan güvenini sarsma potansiyeli taşıyordu. Bu tartışmalar, Ukrayna’nın Batılı müttefiklerinden alacağı askeri yardımın belirsizliğini koruduğu bir dönemde yaşandı.
Zelenskiy’nin Yeni Hamlesi ve Yasanın İçeriği
Cumhurbaşkanı Zelenskiy, başlangıçta amacının soruşturmaları hızlandırmak ve Rus müdahalesini önlemek olduğunu belirtmişti. Ancak yükselen tepkileri dikkate aldığını ifade ederek parlamentoya yeni bir yasa tasarısı sundu. Yeni yasada, başsavcı ve yardımcılarının yolsuzlukla mücadele kurumlarının işleyişine müdahale edemeyeceği ve onlara emir veremeyeceği net bir şekilde belirtiliyor.
Ukrayna için kökleşmiş yolsuzlukla mücadele, hem Avrupa Birliği üyelik hedefleri hem de savaş sürecinde milyarlarca euroluk Batı desteğinin devamlılığı açısından hayati bir önem taşıyor.