Vale Hizmetleri Yönetmeliği ve Tüketici Hakları
2020 yılında yürürlüğe giren Vale Hizmetleri Yönetmeliği, sürücülerin sıkça sorduğu sorulara net yanıtlar getiriyor. Yönetmelik, vale hizmetinin kimler tarafından verilebileceği, hizmetin koşulları ve olası bir hasar durumunda sorumluluğun kime ait olacağı gibi kritik konuları düzenliyor. Hukukçu Hadi Dündar, yönetmeliğin getirdiği yenilikleri ve vatandaşların bilmesi gereken önemli noktaları açıkladı.
Kimler Vale Olamaz?
Yönetmeliğin 7. maddesi, vale olarak çalışacak kişiler için belirli kriterler getirmiştir. Buna göre, aşağıdaki durumlara sahip kişilerin vale hizmeti vermesi yasaktır:
- Devlete ve anayasal düzene karşı suç işlemiş olanlar.
- Uyuşturucu ticareti veya kullanımı, cinsel saldırı, hırsızlık gibi suçlardan hüküm giyenler.
- Son beş yıl içinde ölümlü trafik kazasına karışmış olanlar.
- Alkol veya uyuşturucu madde etkisi altında araç kullanmaktan ceza alanlar.
- Aşırı hız sebebiyle ehliyetine el konulmuş kişiler.
Ayrıca, vale olmak isteyenlerin psikoteknik değerlendirme testinden geçerek yeterlilik belgesi almaları zorunludur.
Kaza Durumunda Sorumluluk Kimde?
Vale tarafından araca verilen bir zararda, asıl sorumlu aracı teslim aldığınız işletmedir (restoran, otel vb.). İşletme ve vale şirketi, müşteriye karşı doğan tüm maddi ve manevi zararlardan müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulur. Borçlar Kanunu’nun 66. maddesi gereğince, işletmeler çalıştırdıkları kişilerin eylemlerinden doğrudan sorumludur. Ancak işletme, vale şirketi ile yaptığı sözleşme kapsamında bu zararı sigorta üzerinden tazmin edebilir.
Bu durumun tek istisnası, araç sahibinin aracındaki bilinen bir teknik arızayı valeye bildirmemiş olmasıdır. Böyle bir durumda, sorumluluk kısmen araç sahibine ait olabilir.
Vale Hizmeti Kullanmak Mecburi Değil
Yönetmeliğe göre, hiçbir işletme müşterisini vale hizmeti almaya zorlayamaz. İşletmelerin aşağıdaki yükümlülükleri bulunmaktadır:
- Vale hizmet alanını ve otoparkı net bir şekilde belirlemek.
- Eğer ücretsiz bir otopark alternatifi varsa, bunun yerini açıkça göstermek.
- Vale hizmet ücretini görünür bir panoda ilan etmek.
Bu kurallar sayesinde sürücüler, kendi araçlarını park etme veya vale hizmeti alma konusunda özgürce karar verebilir.
Aracınızı Teslim Etmeden Önce Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Güvenli bir hizmet almak ve olası sorunların önüne geçmek için aracınızı teslim etmeden önce bazı kontroller yapmanız önemlidir:
- Vale görevlisinin kıyafetinde çalıştığı şirketin logosu ve “vale” ibaresi bulunmalıdır.
- Görevlinin hangi işletme adına hizmet verdiği açıkça anlaşılmalıdır.
- Hizmet karşılığında mutlaka SMS, e-fatura veya fiş alınmalıdır.
- Araçta bırakılacak değerli bir eşya varsa, bu durumun fiş üzerine not edilmesi talep edilmelidir.
Bu şartların sağlanmaması, olası bir zarar durumunda sorumluların tespitini zorlaştırabilir.
Cezai Sorumluluk ve Sigorta Detayları
Eğer vale, araçla bir suça karışır veya kaza yaparsa cezai sorumluluk şahsi olarak valeye aittir. Ancak oluşan maddi zarar, yine işletme ve vale şirketi tarafından karşılanmalıdır. Unutulmaması gereken bir diğer önemli nokta ise kasko poliçeleridir. Standart kasko poliçeleri, vale kaynaklı hasarları karşılamayabilir. Bu nedenle poliçenize “üçüncü şahıslar tarafından verilen zararları da kapsar” maddesinin eklenmesi, olası mağduriyetlerin önüne geçecektir.
Vatandaşlara Önemli Uyarı
Vale hizmeti alırken, yukarıda belirtilen kurallara uyulmadığını fark ederseniz aracınızı teslim etmekten kaçınmalısınız. Aksi takdirde yaşanacak bir sorunda hukuki dayanağınız zayıflayabilir ve hak arama süreciniz zorlaşabilir.