Vergi Denetim Kurulu (VDK) tarafından Ankara’da ikincisi düzenlenen “Yerel ve Küresel Asgari Kurumlar Vergisi” başlıklı konferans, kamu ve özel sektörden önemli isimleri bir araya getirdi. Etkinliğe VDK Başkanı Muhsin Atçı, Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı Mehmet Arabacı ve TÜRMOB Genel Başkanı Emre Kartaloğlu gibi önemli isimler katılım gösterdi.
Mehmet Arabacı: Yeni Vergi Düzenlemesi ve Şeffaflık Vurgusu
Konferansta söz alan Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı Mehmet Arabacı, uluslararası vergilendirme sisteminin geleceğini şekillendirecek kritik açıklamalarda bulundu. Arabacı, ‘Pillar Two’ olarak adlandırılan küresel asgari kurumlar vergisi düzenlemesinin Türkiye’ye yansımalarını ve getireceği yenilikleri üç temel başlık altında ele aldı.
1. Risk Analizi ve Denetim Boyutu
Mehmet Arabacı, yeni sistemin çok uluslu şirketlerin ülke bazlı gelir, istihdam, varlık ve ödenen vergi bilgilerine daha merkezi ve doğru bir şekilde erişim sağlayacağını vurguladı. Bu durumun risk analizi ve denetim süreçlerini kolaylaştıracağını belirten Arabacı, “Elde edilen bu verilerin doğruluğu, tutarlılığı ve transfer fiyatlandırması ile olan bağlantısı hem risk analizi birimleri hem de vergi denetim kurulu inceleme birimlerinin kontrolünde olacaktır” dedi. Arabacı, daha önce beyan edilmeyen unsurların artık şeffaf bir şekilde ortaya çıkmasının zorunlu hale geldiğini, aksi takdirde ilgili ülkede ek bir vergi yüküyle karşılaşılabileceğini kaydetti.
2. Efektif Vergi Oranı Hesaplaması
Arabacı’nın dikkat çektiği ikinci önemli nokta, efektif vergi oranı hesaplamalarının artık uluslararası muhasebe standartlarına göre yapılacak olmasıydı. Bu değişimin Türk vergi literatürüne ertelenmiş vergi, istisnalar, zararlar ve mahsuplar gibi yeni kavramlar getireceğini ifade etti. Bu yeni hesaplama yöntemlerinin, geleneksel vergi iadesi veya teşviklerinden daha karmaşık bir yapıya sahip olacağını aktardı.
3. Tahsilat Boyutu
Konuşmasının son bölümünde tahsilat boyutuna değinen Arabacı, Türkiye’de faaliyet gösteren çok uluslu şirketlerin kazançları üzerinden %15 ve üzerinde bir vergi ödemesi durumunda, başka bir ülkenin ek vergi talep edemeyeceğinin altını çizdi. Bu durumun, vergilerin doğru ve etkin bir şekilde tahsil edilmesi için denetim ve tahsilat birimlerine önemli sorumluluklar yüklediğini belirtti. Arabacı, yakında yayımlanacak tebliğ taslağı için paydaşlardan geri bildirim beklediklerini ve Gelir İdaresi Başkanlığı’nın rehberlik görevini de üstleneceğini sözlerine ekledi.
TÜRMOB Başkanı Kartaloğlu: “En Büyük Reform Vergi Affının Olmamasıdır”
TÜRMOB Başkanı Emre Kartaloğlu, meslek mensuplarının kayıtlı ekonomi için kritik bir rol oynadığını belirtti. VDK’nın yapay zeka destekli denetim çalışmalarını desteklediklerini ifade eden Kartaloğlu, şu önemli tespitte bulundu:
“En büyük reform, vergi aflarının olmadığı bir dönemin başlamasıdır. Sürekli af beklentisi, denetimlerin caydırıcılığını zayıflatıyor.”
Kartaloğlu ayrıca, enflasyon muhasebesinin UFRS’ye uyumlu hale getirilmesi ve tek e-belge sistemine geçiş gibi reform önerilerini sıraladı.
VDK Başkanı Atçı: Küresel Vergi Bir Egemenlik Meselesi
VDK Başkanı Muhsin Atçı, küresel asgari kurumlar vergisinin teknik bir konu olmanın ötesinde, bir egemenlik ve adalet meselesi olduğunu vurguladı. Çok uluslu şirketlerin kârlarını düşük vergili ülkelere kaydırarak kamu gelirlerinde kayıplara yol açtığını belirten Atçı, Türkiye’nin bu sürece en başından beri aktif katkı sağladığını hatırlattı.
“Bugün fiilen uygulanmaya başlanan küresel asgari kurumlar vergisi, yıllık konsolide cirosu 750 milyon euroyu aşan çok uluslu işletmeleri kapsıyor ve en az yüzde 15 vergi yükümlülüğünü garanti altına alıyor.”
Atçı, bu kuralların sağlıklı uygulanabilmesi için şirketlerin mali tablolarına Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) perspektifinden bakması gerekeceğini de ekledi.