21-22 Haziran tarihlerinde gerçekleştirilen 2024 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonrası merakla beklenen tercih süreci resmen başladı. Puanı hesaplanan 2 milyon 310 bin 579 aday, hayallerindeki üniversiteye yerleşebilmek için 13 Ağustos’a kadar tercihlerini yapabilecek. Bu kritik dönemde adayların kafasındaki soru işaretlerini gidermek için en sık sorulan soruları ve yanıtlarını derledik.
1. 2024 Üniversite Kontenjanları Ne Durumda?
Bu yıl açıköğretim dahil olmak üzere üniversiteler için belirlenen genel kontenjan 794 bin 540 olarak açıklandı. Geçen seneki 960 bin 249‘luk kontenjana kıyasla 165 binden fazla bir düşüş yaşandı. Bu kontenjanın 377 bin 626‘sı 4 yıllık lisans programlarına, 416 bin 914‘ü ise 2 yıllık önlisans programlarına ayrıldı. Belirtmek gerekir ki, bu rakamlara 34 yaş üstü kadınlar, depremzedeler ve şehit yakınları için ayrılan özel kontenjanlar dahil edilmemiştir.
2. Kontenjan Azalması Tercihleri Nasıl Etkiler?
Kontenjanlardaki düşüş, doğru tercih yapmanın önemini daha da artırıyor. Adayların yerleşme şansını yükseltmek için hedefledikleri programların kontenjanlarını dikkatle incelemesi şart. Özellikle 2023 ve 2024 kontenjanlarını karşılaştırmak kritik bir adımdır. Örneğin, geçen sene 50 kişi alan bir bölümün kontenjanı bu yıl 40’a düştüyse, bu durum o programın başarı sıralamasının yükseleceği anlamına gelir.
ÖNCELİK İSTEK SIRASI OLMALI
3. Tercih Listesi Hazırlanırken En Önemli Kriter Nedir?
Tercih listesi hazırlarken ilk ve en önemli kriter, adayın kendi ilgi ve yetenekleri olmalıdır. Adaylar, listelerini oluştururken öncelikle hayallerini süsleyen üniversite ve bölümleri listenin başına yazmalıdır. Daha sonra kendi başarı sıralamalarına yakın, bir miktar üstünde ve altındaki programları da listeye ekleyerek dengeli bir tercih listesi oluşturmalıdır.
4. Tercihler Puana Göre mi, Sıralamaya Göre mi Yapılmalı?
YKS bir sıralama sınavı olduğu için tercihler puana göre değil, başarı sıralamasına göre yapılmalıdır. Puan, sadece sıralamayı belirleyen bir araçtır. Geçmiş yılların başarı sıralamaları, tercih yaparken en güvenilir veridir. Adaylar, daha detaylı analizler için YÖK ATLAS platformundaki verilerden faydalanabilir. Bu yıl da adaylara toplam 24 tercih hakkı tanınmıştır ve bu liste hem lisans hem de önlisans programlarından karma olarak oluşturulabilir.
5. İdeal Tercih Listesi Nasıl Oluşturulur?
Dengeli bir liste oluşturmak için şu strateji izlenebilir: Listenin ilk 4-5 tercihine, başarı sıranızın biraz üzerinde olan ancak en çok istediğiniz “hayal” bölümleri yazın. Orta sıralara, yani 5. ve 18. tercihler arasına, yerleşme olasılığınızın yüksek olduğu ve başarı sıranıza yakın olan programları ekleyin. Son olarak, 19. ve 24. tercihler arasına ise yerleşmenize kesin gözüyle bakılan “garanti” programlara yer vermek, açıkta kalma riskini en aza indirecektir.
6. Yüksek Puanlı Adayın Son Tercihi mi, Düşük Puanlının İlk Tercihi mi?
Tercih sıralaması ne olursa olsun, yerleştirmelerde öncelik daima puanı yüksek olan adayınındır. Yani, sizin son sıraya yazdığınız bir bölümü, sizden daha düşük puana (dolayısıyla daha geride bir sıralamaya) sahip bir aday ilk sıraya yazsa bile, o programa öncelikle siz yerleştirilirsiniz. Önemli olan adayın puan üstünlüğüdür.
ÖZEL KOŞULLARI İYİ OKUYUN
7. Farklı Puan Türlerinden Tercih Yapmak Mümkün mü?
Evet, adaylar farklı puan türlerinden programları aynı listede tercih edebilirler. Eşit Ağırlıklı (EA), Sayısal (SAY), Sözel (SÖZ) ve Dil puan türlerinden hangisinde başarı sıranız varsa, o puan türüyle öğrenci alan bölümleri istek sıranıza göre listenize ekleyebilirsiniz.
8. Kılavuzdaki Tablo-3 ve Tablo-4 Ne Anlama Geliyor?
ÖSYM tarafından yayımlanan tercih kılavuzunda programlar iki ana tabloda sunulur. Tablo-3, 2 yıllık önlisans programlarını içerirken, Tablo-4 ise 4 yıllık lisans programlarını gösterir. Adayların öncelikle hangi tablodan tercih yapacaklarına karar vermesi gerekir. Ayrıca her programın karşısında yer alan “Özel Koşullar” sütunu mutlaka dikkatle okunmalıdır. Yaş, boy, kilo, sağlık raporu gibi özel şartları karşılamadığınız bir programa yerleşseniz dahi kaydınız yapılmaz.
9. Tercihleri Onayladıktan Sonra Değişiklik Yapılabilir mi?
Evet, tercih süresinin son gün ve saatine kadar ÖSYM’nin sistemi üzerinden tercih listenizde değişiklik yapma hakkınız bulunmaktadır. Süre dolduktan sonra ise herhangi bir değişiklik yapılamaz.
10. Başarı Sıralaması Barajı Olan Programlar Hangileri?
Tıp, diş hekimliği, eczacılık, hukuk, mimarlık, mühendislik ve öğretmenlik gibi programları tercih edebilmek için gereken en düşük başarı sırası koşulu bu yıl da geçerlidir. İşte o barajlar:
- Hukuk: EA puan türünde en düşük 100 bininci sırada olmak.
- Mühendislik: SAY puan türünde en düşük 300 bininci sırada olmak.
- Mimarlık: SAY puan türünde en düşük 250 bininci sırada olmak.
- Tıp: SAY puan türünde en düşük 50 bininci sırada olmak.
- Öğretmenlik: İlgili puan türünde en düşük 300 bininci sırada olmak.
- Eczacılık: SAY puan türünde en düşük 100 bininci sırada olmak.
HUKUK FAKÜLTESİ TERCİH EDECEKLER DİKKAT!
Bu yıl üniversite kontenjanları, sektör ihtiyaçları doğrultusunda yeniden düzenlendi. Bu durum, özellikle hukuk fakültelerinde ciddi bir kontenjan düşüşüne neden oldu. Geçen yıl 14.801 olan toplam hukuk kontenjanı, bu yıl 10.370‘e geriledi. Bazı büyük üniversitelerde kontenjanlar neredeyse yarı yarıya azaldı. Örneğin, İstanbul Üniversitesi’nde kontenjan 500’den 250’ye, Ankara Üniversitesi’nde 500’den 200’e, Akdeniz Üniversitesi’nde 200’den 100’e ve Anadolu Üniversitesi’nde 300’den 200’e düştü. Bu nedenle, hukuk fakültesi hedefleyen adayların tercih listelerini oluştururken bu kontenjan daralmasını göz önünde bulundurarak daha temkinli davranmaları büyük önem taşıyor.