Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Helsinki Nihai Senedi’nin (Helsinki Anlaşmaları) 50. yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen ‘Helsinki+’50 konferansında önemli açıklamalarda bulundu. Video konferans yoluyla katıldığı etkinlikte Zelenskiy, Rus varlıklarına el konulması yönündeki çağrısını yineledi ve Moskova yönetimini sert bir dille eleştirdi.
“Moskova Zihinsel Olarak Başka Bir Yüzyılda Kaldı”
Zelenskiy, konuşmasında Rusya liderliğinin “zihinsel olarak başka bir yüzyıla saplanıp kaldığını” vurguladı. Moskova’nın hâlâ “vahşi şiddet, insan hakları ve eşitliğe yönelik kayıtsızlık” gibi geçmiş dönemlere ait zihniyetle hareket ettiğini ifade etti. Ukrayna lideri, “Bu tür fikirlerin ve o dönemlerin Avrupa’ya bir daha asla dönmemesi gerektiğini biliyoruz,” diyerek kararlılığını dile getirdi.
Bu açıklamalar, Rusya’nın Kiev’e düzenlediği ve aralarında 6 yaşında bir çocuğun da bulunduğu 6 kişinin ölümüne, 52 kişinin de yaralanmasına neden olan büyük füze ve İHA saldırısının hemen ardından geldi.
Rus Varlıklarına El Konulması Çağrısı
Konuşmasında dondurulmuş Rus varlıkları konusuna da değinen Zelenskiy, “Artık Rus varlıklarını yalnızca dondurmak değil, el koymak ve bu varlıkları savaşa değil barışa hizmet edecek şekilde kullanmak zamanı geldi,” dedi. Bu çağrı, savaşın finansmanına karşı uluslararası toplumun daha sert adımlar atması gerektiği mesajını içeriyordu.
Helsinki Anlaşmaları ve AGİT’in Önemi
1975 yılında imzalanan Helsinki Nihai Senedi, Soğuk Savaş döneminde gerilimi azaltmayı hedefleyen ve uluslararası iş birliği, egemenliğe saygı ve iç işlerine karışmama gibi temel ilkeleri benimseyen bir dizi anlaşmadan oluşuyordu. ABD ve Sovyetler Birliği dahil 35 ülkenin imzaladığı bu belge, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın (AGİT) temellerini atmıştı.
Liderlerden Gelen Diğer Açıklamalar
Konferansta konuşan Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb da Avrupa ülkelerine seslenerek, “Ya nüfuz alanları ve güç kullanımı ya da devletlerin egemenliği ile ortak kurallar ve ilkeler arasında bir tercih yapmalıyız,” dedi. Stubb, Helsinki Anlaşmaları’nın mirasına vurgu yaptı:
“Dünya 50 yılda büyük ölçüde değişmiş olsa da, temel insan ilişkileri için geçerli kurallar hâlâ aynıdır. En iyi çözümler, diyalog ve birbirimizi dinleme yoluyla bulunabilir.”
Zelenskiy, ayrıca ateşkes sağlama çabaları için eski ABD Başkanı Donald Trump‘a teşekkür etti ve “Başkan Trump gerçekten bu savaşı sona erdirmeye istekli. ABD ile Avrupa’nın güvenlik için birlikte hareket etmesini sağlamak adına elimizden geleni yapmalıyız,” şeklinde konuştu. Trump ise daha önce yaptığı bir açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ateşkese yanaşmamasından duyduğu hayal kırıklığını belirtmiş ve barış için verdiği 50 günlük süreyi 10-12 güne indirdiğini duyurmuştu.