ABD’nin Yeni Gümrük Vergisi Politikası ve Türkiye’nin Konumu
Ticaret Bakanlığı, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) bazı ülkelere yönelik yeni gümrük vergisi düzenlemeleri hakkında bir açıklama yayımladı. Açıklamada, Türkiye’nin diğer ülkelere kıyasla daha avantajlı ve düşük bir tarife diliminde yer aldığı vurgulandı.
Yeni Tarifeler 1 Ağustos’ta Yürürlüğe Girdi
Bakanlığın değerlendirmesine göre, ABD ile özel bir ticaret anlaşması olmayan ülkeler, eski ABD Başkanı Donald Trump tarafından imzalanan karar uyarınca 1 Ağustos itibarıyla yeni gümrük vergileriyle karşı karşıya kalacak. Bu karar çerçevesinde, dünya genelindeki ülkelere yüzde 15 ile yüzde 50 arasında değişen oranlarda ek gümrük tarifeleri uygulanmaya başlandı. Ticaret Bakanlığı, bu süreçte Türkiye’nin diğer ülkelerden olumlu bir şekilde ayrıştığını ve avantajlı bir pozisyon elde ettiğini belirtti.
Bakanlık: “Türkiye Pozitif Ayrıştı”
Bakanlık, Türkiye’nin en düşük gümrük vergisi uygulanan ülkeler arasında yer aldığını savunarak şu değerlendirmeyi paylaştı:
- Türkiye’nin düşük tarife kategorisinde yer alması, ABD nezdinde dengeli ve olumlu bir ticari ortak olarak görüldüğünü kanıtlamaktadır.
- Bu durum, Türk ihracatçısının küresel pazarlardaki rekabet gücünü korumasına yardımcı olmaktadır.
- Aynı zamanda Türkiye’nin dış ticaretteki güçlü konumunun sürdüğünü göstermektedir.
Bakanlığa göre bu durum, özellikle Asya ve Latin Amerika ülkeleriyle karşılaştırıldığında Türkiye için önemli bir avantaj teşkil etmektedir.
Stratejik Sektörlerde Müzakereler Sürüyor
Açıklamada, Türkiye ile ABD arasında yapıcı diplomatik temasların devam ettiği, özellikle çelik, otomotiv ve bakır gibi stratejik sektörlerde uygulanan tarifeler üzerine görüşmelerin sürdüğü bilgisi verildi. Türkiye lehine daha düşük oranlar elde etmek için girişimlerin devam ettiği, tekstil ve konfeksiyon sektöründe de yeni fırsatlar yaratılması hedeflendiği kaydedildi.
“Türkiye’nin önceliği, ABD ile yürütülen dış ticaretin öngörülebilir, adil ve sürdürülebilir bir çerçevede ilerlemesini sağlamaktır. ABD Başkanı tarafından yayımlanan son kararnamede de görüldüğü üzere, Türkiye müzakere süreci olumlu ilerleyen ülkeler arasında yer almakta; bu da ikili ticaret ilişkilerinde karşılıklı diyalog ve işbirliğinin güçlendiğini göstermektedir.”
Ekonomist Mahfi Eğilmez’in Hesabı Gerçeği Ortaya Koydu
Diğer yandan ekonomist Mahfi Eğilmez, nisan ayında kaleme aldığı bir yazıda, ABD’nin gümrük vergilerini belirlerken kullandığı formülün farklı bir sonuca işaret ettiğini belirtti. Eğilmez’e göre formül, iddia edildiği gibi diğer ülkelerin vergilerine değil, tamamen ABD’nin ilgili ülkeye karşı verdiği dış ticaret açığına dayanıyor.
“Trump yönetiminin gümrük vergilerini hesaplamakta kullandığı formül… tamamen ABD’nin o ülkelere karşı verdiği dış ticaret açığına dayanıyor. Formülü basitleştirilmiş olarak şöylece yazabiliriz: Uygulanacak Gümrük Vergisi = [(İlgili Ülkeye İhracat – İlgili Ülkeden İthalat) / (İlgili Ülkeden İthalat)] / 2“
Formüle Göre Türkiye’ye Uygulanması Gereken Vergi %4,2
Eğilmez’in bu formüle dayanarak yaptığı hesaplamada, Avrupa Birliği’ne uygulanması gereken vergi oranı yüzde 19,5 olarak çıkarken, Türkiye için bu oran sadece yüzde 4,2 olarak hesaplanıyor.
Eğilmez, şu detayı paylaştı: “Türkiye’ye Uygulanacak Gümrük Vergisi = [(15,3 – 16,7) / 16,7] / 2 = 0,042 = % 4,2. Formüle göre Türkiye’ye yüzde 4 oranında gümrük vergisi uygulanması gerekirken, standart (asgari) gümrük vergisi yüzde 10 olarak belirlendiği için oran yüzde 10 olarak alınmış bulunuyor.”
Yapılan karşılaştırmalarda, ABD’nin formüle göre AB’ye uygulaması gereken %19,5’lik vergiyi %15’e indirmesine rağmen, Türkiye’ye uygulaması gereken %4,2’lik vergi yerine %357,14’lük bir farkla %15’lik tarife belirlemesi dikkat çekiyor. Bu durum, Ticaret Bakanlığı’nın yorumunun aksine, Türkiye için dezavantajlı bir tabloyu ortaya koyuyor.