Trump Yönetiminden Yeni Gümrük Vergisi Kararnamesi
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, onlarca ülkeyi etkileyecek yeni gümrük vergilerini içeren bir kararnameyi imzaladı. Tarife takviminin güncellenmesi amacıyla kararnamenin yürürlüğe giriş tarihi yedi gün sonrasına ertelendi. Trump’ın ilk olarak Nisan ayında sinyallerini verdiği bu vergi artışları, ABD’nin ticaret açıkları ve haksız ticaret uygulamaları gerekçesiyle gündeme gelmişti. Kararname, tüm ülkelere asgari %10 gümrük vergisi getirirken, “en kötü suçlular” olarak nitelendirilen ülkelere ek vergiler öngörüyor.
“Kurtuluş Günü” ve Müzakere Süreci
Başkan Trump, “Kurtuluş Günü” olarak adlandırdığı bu uygulamanın son tarihini defalarca erteleyerek ticaret ortaklarına müzakere için zaman tanımıştı. Bu süreçte bazı ülkeler anlaşma yoluna giderek vergi artışlarından kaçınmayı başardı. Örneğin, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile yapılan görüşmeler sonucunda Avrupa Birliği için %15’lik bir tarife oranı üzerinde uzlaşıldı.
En Yüksek Vergilerle Karşılaşan Ülkeler
Ancak, müzakerelerde başarılı olamayan veya başlangıçta beklenenden daha yüksek oranlarla karşılaşan ülkeler de oldu. Bu durum, küresel ticarette yeni bir belirsizlik dalgası yarattı. En çok etkilenen ülkeler ve uygulanan yeni gümrük vergisi oranları şu şekilde sıralandı:
- Brezilya: %50
- Kanada: %35
- İsviçre: %39
- Hindistan: %25
- Tayvan: %20
Kanada’ya Yönelik Özel Gerekçeler
Trump yönetimi, Kanada için özel bir emir yayınlayarak gümrük vergisini %25’ten %35’e çıkardı. Bu artışın gerekçesi olarak sınır ötesi fentanil akışı gösterildi. Perşembe günü Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Kanada, kaçakçıları, kaçak suçluları ve yasadışı uyuşturucuları tutuklamak, ele geçirmek, gözaltına almak ya da başka bir şekilde engellemek için daha fazlasını yapmamaktadır.”
Ayrıca Başkan Trump, Kanada’nın Filistin’i devlet olarak tanıma planının da ticaret anlaşmasını zorlaştırdığını belirtti.
Brezilya Kararının Arkasındaki Siyasi Motivasyon
Benzer şekilde, Brezilya’ya uygulanan %50’lik rekor vergi oranının arkasında da siyasi nedenler olduğu görülüyor. Trump, bu kararı doğrudan eski Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’ya karşı yürütülen ve kendisinin “cadı avı” olarak tanımladığı davayla ilişkilendirdi.
Meksika’ya İstisna ve Ekonomik Vaatler
Bu sert adımların aksine, ticaret müzakerelerine devam etmesi için Meksika’ya 90 günlük bir uzatma tanınması dikkat çekti. Trump, yaklaşık 3 trilyon dolar değerindeki ithal mala uygulanan bu vergilerin ABD’ye yeni zenginlik getireceğini, fabrikalarda istihdam yaratacağını, bütçe açığını kapatacağını ve diğer ülkelerin ABD’ye daha saygılı davranmasını sağlayacağını iddia ediyor.