ABD’nin Yeni Gümrük Tarifeleri Küresel Belirsizliği Artırıyor
ABD Başkanı Donald Trump‘ın ikinci dönemiyle birlikte küresel ticaret politikalarında belirsizlikler arttı. Trump yönetimi, ABD’nin dış ticaret açığı verdiği ülkelere yönelik yüksek gümrük tarifeleri uygulama kararı alırken, müzakere kapısını da açık bıraktı. Başlangıçta 90 gün ertelenen karşılıklılık esaslı tarifelerin, 1 Ağustos itibarıyla kesin olarak uygulamaya konulacağı duyuruldu.
Mevcut durumda ABD; İngiltere, Avrupa Birliği, Japonya, Vietnam, Endonezya, Filipinler ve Güney Kore gibi ülkelerle farklı gümrük tarifeleri içeren anlaşmalar yapmışken, Çin ile müzakereler devam etmektedir.
Hangi Ülkeye Ne Kadar Gümrük Vergisi Uygulanacak?
Başkan Trump’ın imzaladığı son kararname ile karşılıklılık esasına dayanan tarife oranlarında değişikliğe gidildi. Bu çerçevede, ülkelere yüzde 10 ile yüzde 41 arasında değişen oranlarda yeni gümrük vergileri getirildi. Bu tarifeler, kararnamenin yayımlanmasından 7 gün sonra yürürlüğe girecek.
- Türkiye: %15
- Hindistan: %25
- Endonezya: %19
- Irak: %35
- İsrail: %15
- Malezya: %19
- Norveç: %15
- Suriye: %41
- Tayvan: %20
- Vietnam: %20
- Laos ve Myanmar: %40
- İsviçre: %39
- Güney Afrika: %30
- Bangladeş: %20
- Kamboçya: %19
Ayrıca, Tayland’a uygulanan gümrük vergisi yüzde 36’dan yüzde 19’a düşürüldü. Gümrük vergilerinden kaçınmak amacıyla aktarma yapılarak ABD’ye gönderilen tüm ürünlere ise ek yüzde 40’lık bir tarife uygulanacağı belirtildi.
Kanada ve Meksika ile Müzakereler
Trump, Kanada‘ya yönelik gümrük vergisini yüzde 25’ten yüzde 35’e çıkaran bir kararnameyi de imzaladı ve bu tarifelerin 1 Ağustos’ta başlayacağını duyurdu. Öte yandan, Meksika ile mevcut tarifelerin 90 gün daha aynı kalması ve bu süreçte yeni bir anlaşma için görüşmelerin sürmesi konusunda uzlaşıldı.
Yatırımcılar Belirsizlik Nedeniyle ‘Beklemede’
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, ABD’nin tarifelerinin küresel ekonomide yatırım ve ticaret açısından büyük bir belirsizlik yarattığını belirtti. Grynspan, bu durumun yatırımcıları “bekleme” moduna geçirdiğini ifade etti.
“(Küresel olarak) Tarife ortalamasının son 30 yılın en yüksek seviyesine ulaşacağı bir ticaret yapısına doğru ilerlediğimiz konusunda hiçbir şüphe yok ve bu durum, ticarette büyük bir değişim anlamına geliyor.”
Grynspan, belirsizliklere rağmen küresel ticaretin direnç gösterdiğini ve 2024’te ekonomiden daha hızlı büyüdüğünü ekledi. UNCTAD’ın küresel ticaret büyüme tahminini yüzde 2,3’ten yüzde 2,5’e yükselttiğini belirten Grynspan, tarifelerin tam etkisinin ekonomiye yansımasının zaman alacağını vurguladı.
“Bunların ekonomiye yansıması zaman alacak. Bu nedenle, asıl etkinin gelecek yıl hissedileceğini öngörüyorum çünkü o zamana kadar birçok nokta netleşmiş olacak.”
Az Gelişmiş Ülkeler İçin Muafiyet Çağrısı
Grynspan, tarifelerin en az gelişmiş ülkeler üzerindeki etkileri konusunda endişeli olduklarını dile getirdi. Bu ülkelerin ABD’ye ihracatında yüzde 50-60’a varan bir düşüş yaşanabileceğine dikkat çekti.
“En az gelişmiş 46 ülkenin toplamı, ABD’nin dış ticaret açığının yalnızca yüzde 1,7’sini oluşturuyor. Bu ülkelere tarife uygulanması, ABD’nin kendine koyduğu dış ticaret açığını azaltma hedefine önemli bir katkı sağlamaz. Bu nedenle, kırılgan durumda olan ülkelerin yüksek tarife etkisinden muaf tutulması gerektiğini savunuyoruz.”
Gelişmekte Olan Ekonomilerde Emtia Bağımlılığı Derinleşebilir
Tarifelerin küresel istihdamı etkileyeceğini ve bazı işleri ABD’ye kaydırabileceğini belirten Grynspan, bu durumun gelişmekte olan ekonomilerin emtia bağımlılığını artırma riski taşıdığını söyledi.
“Endişemiz, çoğu gelişmekte olan ekonominin emtia ürünlerine bağımlı olmasından kaynaklanıyor… Bu yüzden, yalnızca yeni tarifelerin ekonomiler üzerindeki nihai etkisinden değil, aynı zamanda bu ekonomilerin emtia bağımlılığını daha da derinleştirme ihtimalinden endişeliyiz.”
Grynspan, tarifelere ilişkin harita netleştikten sonra küresel değer zincirlerinde önemli bir “yeniden yapılanma” beklenebileceğini sözlerine ekledi.