Ebeveynlerin Hormon Tedavisi Çocuklar İçin Risk Taşıyor
İsveç’te sağlık yetkilileri, yetişkinler için tasarlanmış hormon jelleri ve spreylerine yanlışlıkla maruz kalan en az bir düzine çocuğun endişe verici fiziksel değişimler yaşadığını açıkladı. Euronews Health‘e yapılan açıklamalara göre, bu durum ciddi sağlık riskleri barındırıyor.
Çocuklarda Gözlemlenen Şaşırtıcı Fiziksel Gelişimler
Göteborg’daki Sahlgrenska Üniversitesi Hastanesi tarafından bildirilen vakalar, hormon tedavisi gören ebeveynlerle doğrudan temasın çocuklar üzerindeki etkilerini gözler önüne seriyor. En çarpıcı vakalardan birinde, testosteron jeli kullanan babasıyla temas eden 10 aylık bir kız bebekte, ‘mikropenis’ olarak tanımlanan, penise benzer şekilde büyümüş bir klitoris gelişimi tespit edildi. Bir diğer vakada ise annesinin hormon tedavisine maruz kalan 10 yaşındaki bir erkek çocuğunda göğüs gelişimi başladı.
Uzmanlardan Ebeveynlere Kritik Uyarılar
Hastanenin çocuk sağlığı uzmanları, cilde uygulanan topikal hormon ilaçlarını kullanan ebeveynleri, uygulama sonrası çocuklarıyla temastan kaçınmaları konusunda şiddetle uyarıyor. Bu ilaçlar, genellikle hormon bozuklukları veya kemoterapi sonrası gibi durumlar için yetişkinlere reçete edilen güçlü cinsiyet hormonları içeriyor.
Sahlgrenska Üniversitesi Hastanesi Pediatri Bölüm Başkanı Dr. Jovanna Dahlgren, “12 aylıktan küçük bebeklerin cildi çok emicidir. Çocukları yüksek etkili cinsiyet hormonlarına kazara maruz kalmaktan korumalıyız,” diyerek durumun ciddiyetini vurguladı.
Dr. Dahlgren, hormon tedavisi alanlar için daha güvenli alternatifler olduğunu belirtiyor. Önerilen yöntemler arasında şunlar yer alıyor:
- Testosteron için üç ayda bir yapılan enjeksiyonlar.
- Östrojen spreyleri yerine plasterler veya vajinal tabletler kullanmak.
Ayrıca ebeveynlerin topikal tedavileri uyluk içi veya sırtın üst kısmı gibi çocukların temas etme olasılığı düşük bölgelere uygulaması ve ilaçları güvenli yerlerde saklaması gerektiğinin altı çiziliyor.
Farkındalık Eksikliği ve Artan Vaka Sayısı
Dr. Dahlgren’e göre, Sahlgrenska Hastanesi’ndeki doktorlar bu tür vakaları yaklaşık sekiz dokuz yıldır gözlemliyor. Konunun yetkililere iletilmesiyle yeni tıbbi kılavuzlar hazırlanmış ve ilaç şirketleri uyarı etiketlerini güncellemiştir. Dahlgren, özellikle online reçetelerin yaygınlaşmasının vaka sayısındaki artışa katkıda bulunmuş olabileceğini ifade ediyor.
İsveç Tıbbi Ürünler Kurumu’na 2019’dan bu yana konuyla ilgili sadece 12 rapor yapılmış olsa da, Dr. Dahlgren gerçek rakamın çok daha yüksek olduğuna inanıyor. “Kendi vakalarımız bu rakamlarda temsil edilmiyor, bu nedenle gerçek sayı kesinlikle daha yüksek,” diyor.
Sorun Küresel Boyutta: Sadece İsveç’e Özgü Değil
Bu sorun yalnızca İsveç ile sınırlı değil. 2024 yılında Galler’deki uzmanlar, ebeveynlerinin hormon ilaçlarına maruz kaldıktan sonra erken ergenlik belirtileri gösteren çocukları belgeleyen bir vaka serisi yayınladı. Araştırmacılar, bu durumun hem çocuklar hem de kendilerini suçlu hisseden ebeveynler üzerindeki ruh sağlığı etkilerine de dikkat çekti.
Uzun Vadeli Sağlık Riskleri ve Tedavi Süreci
Tedavi süreci, maruziyetin süresine ve ciddiyetine göre değişiyor. Örneğin, İsveç’teki kız bebek, maruziyet kesildikten sonra tamamen iyileşti. Ancak uzun süreli maruziyet yaşayan 10 yaşındaki erkek çocuk gibi vakalarda, meme küçültme ameliyatı gerekebiliyor ve kemik gelişimi olumsuz etkilenebiliyor.
Dr. Dahlgren, “Uzun vadeli etkileri düşünmek zorundayız. Bu hormonlar steroiddir ve doğrudan DNA üzerinde etki ederek vücuttaki protein ifadesini değiştirir,” şeklinde uyarıyor. Uzun süreli testosteron maruziyetinin yetişkinlerde kan pıhtılaşması, kalp krizi, felç ve hatta kanser riskini artırabileceğini, çocuklarda ise hasarın ömür boyu sürebileceğini ekliyor.