Organ Nakli Bekleyen Hastalara Umut Olan Yeni Yasa Yürürlükte
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda onaylanan ve organ nakli süreçlerinde devrim niteliğinde değişiklikler getiren “Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı KHK’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, Resmi Gazete’de yayımlanarak resmen yürürlüğe girdi. Bu yeni düzenleme, organ ve doku bağışı süreçlerini kolaylaştırarak nakil bekleyen binlerce hastaya umut ışığı oldu.
E-Devlet Üzerinden Organ Bağışı Beyanı Artık Yasal Güvencede
Yapılan en önemli değişiklik, 29 Mayıs 1979 tarihli ve 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun‘un 14. maddesinde gerçekleştirildi. Kayseri Şehir Hastanesi’nin yaptığı açıklamaya göre, yeni düzenlemenin getirdiği temel yenilikler şunlardır:
- Vatandaşlar, organ bağışı konusundaki iradelerini artık e-Devlet üzerinden güvenli kimlik doğrulama adımlarını takip ederek resmi olarak beyan edebilecek.
- Bu beyanlar, doğrudan Sağlık Bakanlığı‘nın merkezi kayıt sistemine alınarak yasal bir statü kazanacak.
- En kritik değişiklik olarak, kişinin hayattayken yaptığı organ bağışı beyanına ailesinin itiraz etme hakkı kaldırıldı. Artık kişinin sağlığındaki beyanı nihai kabul edilecek.
Uzman Görüşü: “Bireyin Kararı Esas Alınacak”
Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan Şehir Hastanesi Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Sümeyra Koyuncu, yeni yasanın hem tıbbi etik hem de bireysel hakların korunması açısından son derece önemli bir gelişme olduğunu vurguladı.
“Daha önceki uygulamada, kişinin bağış yapma iradesi bulunsa dahi ailesinin rızası gerekiyordu. Bu durum, birçok potansiyel bağışın gerçekleşmemesine neden oluyordu. Yeni düzenleme ile artık bireyin kendi kararı esas alınacak. Bu değişiklik, organ bekleme listesindeki hastalar için yaşamsal bir fark yaratma potansiyeline sahip.”
Veri Gizliliği ve Bağış Sürecinin Detayları
Doç. Dr. Koyuncu, özellikle böbrek yetmezliği gibi kronik rahatsızlıkları olan ve hayatını diyalize bağlı sürdüren hastalar için tek kalıcı çözümün organ nakli olduğunu hatırlattı. Yeni yasanın kişisel verilerin korunmasına yönelik maddelerine de dikkat çeken Koyuncu, şu bilgileri paylaştı:
“Organ bağışına ilişkin yapılan beyanlar, beyin ölümü gerçekleşmeden önce üçüncü kişilerle paylaşılmayacak ve sadece bağışçının yetkilendirdiği kişilere iletilecektir. Böylece hem kişisel veriler korunmuş hem de etik sınırlar çerçevesinde hareket edilmiş olacaktır. Sağlığında herhangi bir beyanda bulunmayan kişilerin organları ise, ölüm anında sırasıyla eşi, çocukları, annesi, babası, kardeşleri veya yanında bulunan bir yakınının rızasıyla alınabilecektir. Ülkemizde en çok nakil beklenen organın böbrek olduğu unutulmamalıdır. Bir kişinin bağışladığı organlar, birden fazla insana hayat verebilir. Bu yeni düzenleme ile bağışçı sayısının artmasını temenni ediyoruz.”
Doç. Dr. Koyuncu, tüm vatandaşları e-Devlet üzerinden organ bağışçısı olmaya davet etti.