Türkiye İmalat Sanayisinde Temmuz Ayı Raporu: Durgunluk Derinleşiyor
İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi), Temmuz 2025 döneminde imalat sanayisindeki yavaşlamanın sürdüğünü ortaya koydu. Eşik değer olan 50,0’ın altında kalarak sektörde daralmaya işaret eden endeks, haziran ayındaki 46,7 seviyesinden temmuzda 45,9’a geriledi. Bu veri, Ekim 2024’ten bu yana en belirgin yavaşlamaya işaret ederken, sektördeki faaliyet koşullarında yaşanan kesintisiz bozulma eğilimi 16’ncı aya ulaştı.
Talepteki Zayıflık Yeni Siparişleri Vurdu
Anket katılımcıları, talepte gözlenen zayıflığın temel nedeninin müşteri talebindeki genel durgunluk olduğunu belirtti. Bu durum, yeni siparişlerin üst üste 25’inci ayda da yavaşlamasına neden oldu. Dış talep koşullarındaki zayıf seyir nedeniyle yeni ihracat siparişleri de daralmasını sürdürdü.
- Üretim: Yeni siparişlerdeki ivme kaybı, imalatçıların üretim hacmini azaltmasına yol açtı. Üretimdeki düşüş temmuzda hızlanarak son 10 ayın en yüksek oranına ulaştı.
- İstihdam ve Stoklar: İstihdam ve satın alma faaliyetleri zayıflarken, imalatçılar yeni sipariş akışındaki durgunluk nedeniyle stoklarını azalttı. Girdi stoklarında Ekim 2024’ten bu yana en sert düşüş kaydedildi.
- Tedarik Süreleri: Zayıf girdi talebi, tedarikçilerin teslimatlarını hızlandırmasına olanak tanıdı ve teslimat süreleri son beş ayda dördüncü kez kısaldı.
Maliyet Baskısı ve Enflasyon Dinamikleri
İmalatçıların girdi maliyetlerindeki keskin artış temmuz ayında da devam etti. Anket katılımcıları bu durumun büyük ölçüde Türk lirasındaki değer kaybından kaynaklandığını vurguladı. Bununla birlikte, maliyet enflasyonunun 2025 yılının en düşük hızında gerçekleşmesi dikkat çekti. Satış fiyatlarındaki artış ise haziran ayına göre hafif hızlansa da, bazı firmaların zayıf talep karşısında fiyat indirmesi artışın ılımlı kalmasını sağladı.
Sektörel Performans: Genele Yayılan Yavaşlama
İSO Türkiye Sektörel PMI raporuna göre, takip edilen 10 sektörün tamamında yeni siparişler ivme kaybetti. Üretim ise sadece bir sektörde artış gösterebildi.
Öne Çıkan Sektörel Gelişmeler
Elektrikli ve elektronik ürünler, ılımlı düzeyde de olsa son 17 aydır ilk kez üretim artışı kaydeden tek sektör oldu. Buna karşın en keskin düşüş, Mayıs 2020’den bu yana en belirgin bozulmanın yaşandığı gıda ürünleri sektöründe görüldü. İstihdamını artıran tek sektör gıda ürünleri olurken, en belirgin düşüş tekstil ürünlerinde yaşandı. Dış talepte sınırlı bir canlanma sinyali veren ağaç ve kağıt ürünleri ile giyim ve deri ürünleri sektörlerinde ise yeni ihracat siparişleri arttı.
Uzman Değerlendirmesi: “Talepte Toparlanma Beklentisi”
S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, sonuçları şu sözlerle değerlendirdi:
“Firmaların yeni sipariş alma konusunda yaşadıkları zorlukların imalat sanayisinin geneline yayılı bir hal alması, temmuz anketine olumlu gelişmelerin çok sınırlı sayıda kalmasına yol açtı. Liradaki zayıflık girdi maliyetlerini yukarı çekerek bu zorlu tabloya katkıda bulundu. İmalatçılar yılın ikinci yarısında talep koşullarında bir miktar toparlanma beklentisinde olacaklar.”