Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan bir analiz, ülkenin istihdam yapısında önemli bir dönüşüm yaşandığını ortaya koydu. 2025 yılı verilerine göre, sanayi sektörünün istihdamdaki ağırlığı azalırken, hizmetler sektörünün payı belirgin bir şekilde arttı. Bu değişimin, küresel ekonomik eğilimlerle uyumlu olduğu vurgulandı.
İstihdamda Sektörel Değişim: Rakamlar Ne Söylüyor?
TÜİK’in ücretli çalışan verilerine dayandırılan analize göre, Mayıs 2024 ile Mayıs 2025 arasındaki bir yıllık dönemde Türkiye’deki istihdam piyasasında dikkat çekici hareketler gözlemlendi. Toplam istihdam yüzde 1,2 oranında artarken, sektörler arasındaki dağılımda önemli farklılıklar oluştu.
- Sanayi Sektörü: İstihdamda yaklaşık 157 bin kişilik (yüzde 3,1) bir azalma yaşandı.
- İnşaat Sektörü: 83 bin kişilik (yüzde 4,6) bir istihdam artışı kaydedildi.
- Hizmetler Sektörü: 258 bin kişilik (yüzde 2,9) artışla en büyük büyümeyi gösteren sektör oldu.
Küresel Eğilimler ve Türkiye’nin Konumu
Analizde, sanayinin istihdamdaki payının azalması ve hizmetlerin artmasının uzun vadeli küresel trendlerle paralel bir gelişme olduğu belirtildi. Ekonomik gelişmişlik seviyesi yükselen ülkelerde, üretim hacmi artsa bile teknolojik ilerlemeler ve verimlilik artışları nedeniyle sanayinin istihdamdaki payının düştüğü ifade edildi. Türkiye’nin sanayi sektörü istihdam payının, yüksek gelirli ülkeler ve OECD ortalamalarından yaklaşık 5 puan daha yüksek olduğu, ancak bu oranın zamanla bu ülkelere yakınsaması beklendiği vurgulandı.
İşgücü Piyasasının Dinamikleri: İş Geçişleri ve Yeniden İstihdam
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verileri kullanılarak yapılan incelemede, işgücü piyasasının hareketliliği de mercek altına alındı. Mayıs 2024’te işten ayrılanların yeniden iş bulma oranları, piyasanın esnekliğini gösterdi.
İşten ayrılan yaklaşık 835 bin kişiden 563 bini, yani yüzde 67’si, bir yıl içinde yeniden işe giriyor. Bu oran, işgücü piyasasının dinamik yapısını teyit ediyor.
İmalat Sanayii Özelinde Durum
Sanayi istihdamının bel kemiği olan imalat sanayiinde işten ayrılanların durumu da incelendi. İmalat sanayiinden ayrılanların yeniden iş bulma oranı yüzde 68 ile genel ortalamaya oldukça yakın bir seviyede gerçekleşti. Bu durum, sanayideki istihdam kaybının doğrudan büyük bir işsizlik dalgasına yol açma riskinin düşük olduğuna işaret ediyor. Sektör değiştiren 70 bin kişinin dağılımı ise şöyle:
- Yüzde 49’u (34 bin kişi): Hizmetler sektörüne geçti.
- Yüzde 34’ü (23 bin kişi): İmalat sanayiinin farklı alt kollarında iş buldu.
- Yüzde 15’i (10 bin kişi): İnşaat sektörüne yöneldi.
2024, İşten İşe Geçişlerin Zirve Yaptığı Yıl Oldu
Analizde, 2024 yılında işten ayrılıp bir yıl içinde yeniden işe girenlerin oranının yüzde 67 ile son yılların en yüksek seviyesine ulaştığı belirtildi. Pandemi sonrası toparlanma dönemi hariç tutulduğunda, bu oran 2018’deki yüzde 63’lük seviyenin oldukça üzerinde yer alıyor. Bu veriler, Türkiye’de işgücü piyasasının hareketli olduğunu ve çalışanların sektörler arası geçiş yapabildiğini gösteriyor.