Mehmet Âkif Ersoy’un Vefatı Dönemin Basınında Nasıl Yankı Buldu?
İstiklâl Marşı şairi Mehmet Âkif Ersoy‘un vefatı, 1936 yılının Aralık ayında Türk basınında geniş yer bulmuştur. Özellikle Son Posta ve Cumhuriyet gazeteleri, büyük şairin vefatını ve cenaze törenini okurlarına duyururken, halkın gösterdiği derin teessürü de sayfalarına taşımıştır.
Son Posta Gazetesi’nin Gözünden Âkif’in Vefatı
28 Aralık 1936 tarihli Son Posta gazetesi, Mehmet Âkif’in vefat haberini birinci sayfasının sol alt köşesinden, “Acıklı bir kayıp” başlığıyla ve hasta yatağında çekilmiş bir fotoğrafıyla birlikte vermiştir. Haberin devamı 11. sayfada yer almıştır.
“Bir müddettenberi rahatsız bulunan üstat şair Mehmet Akifin hayata gözlerini yumduğunu dün gece geç vakit acılar içinde haber aldık. Büyük şair ölümiyle irfan hayatımızda derin bir boşluk bırakmış, kendisini seven, hürmet eden binlerce okuyucusunu sonsuz teessürler içinde bırakmıştır.”
Haberde, Âkif’in hastalığı, hayatı ve eserleri hakkında kısa bilgiler verildikten sonra cenaze bilgilerine yer verilmiştir: “Cenazesi bugün Beyazıt camiinden kaldırılacak, namazı kılındıktan sonra Edirnekapıya defnedilecektir.”
Cenaze Törenine Geniş Yer Ayrıldı
Gazetenin 29 Aralık 1936 tarihli nüshasında ise dokuzuncu sayfa tamamen Mehmet Âkif’e ayrılmıştır. “Kaybettiğimiz Büyük Şair için…” manşetiyle sunulan sayfada, Naci Sadullah’ın bir mülakatı, Çanakkale şiirinden parçalar ve hayatına dair bilgiler yer almıştır.
Cenaze törenine dair izlenimler, Âkif’e duyulan büyük sevgiyi gözler önüne sermiştir:
“Ve koca şâirin tâbutu, gencliğin elleri üzerinde yükseliyor; sulu bir kar altında, onun tâbutunu, Bâyezid Câmii’nden tâ Edinekapısı’na kadar el üstünde taşıyorlar… Gözleri yaşlı ve matemli bir kalabalığın içinde kimler yok? Hemen bütün Üniversite profesörleri… Genç Üniversite doçentleri… Aksakallı hocalar… Şairler… Muharrirler… Yüksek rütbeli memurlar… Ve koca bir gençlik ordusu…”
Cenaze namazının ardından gençlerin, “Onu gene başımızda taşımak istiyoruz!” diye haykırması üzerine tabutun Edirnekapı’ya kadar omuzlarda taşındığı anlatılmıştır. Mezar başında ise genç heykeltıraş Ratip Aşir‘in üstadın yüzünün kalıbını aldığı ve törenin İstiklâl Marşı ile son bulduğu belirtilmiştir.
Cumhuriyet Gazetesi’nin Vefat Haberi
28 Aralık 1936 tarihli Cumhuriyet gazetesi de vefat haberini birinci sayfadan vermiştir. Haberde, Âkif’in edebi kişiliği övülmüştür:
“…Büyük şair nihayet dün akşam; Türk milletine İstiklâl marşı, Çanakkale Müdafaası gibi yüksek eserler miras bırakarak Allahın rahmetine kavuşmuştur. (…) Türkçe onun kaleminde en sade ve bununla beraber en beliğ bir şiir dili olmuştur. ‘Hakkın Sesleri’ ve yedi ciltlik ‘Safahat’ Akiften bize kalan nefis armaganlardır.”
Gazetenin 29 Aralık 1936 tarihli sayısında ise cenaze haberi daha muhtasar bir şekilde yer almıştır. Ancak aynı sayıda, M. Turhan Tan ve Âbidin Dâver gibi Kemalist kimlikleriyle bilinen yazarların, Âkif’in hakkını teslim eden kadirşinas makaleler kaleme aldığı ifade edilmiştir. Bu durum, dönemin siyasi atmosferine rağmen Mehmet Âkif’e duyulan saygının bir göstergesi olarak değerlendirilmiştir.