Helsinki’de Tarihi Başarı: Bir Yılda Sıfır Trafik Ölümü
Finlandiya’nın başkenti Helsinki, trafik güvenliğinde bir ilke imza atarak son bir yıldır hiçbir ölümlü trafik kazasının yaşanmadığı şehir oldu. Bu dikkat çekici başarı, kent yetkilileri tarafından resmi olarak duyuruldu ve büyük şehirler için örnek bir model teşkil ediyor.
Avrupa Genelinde Durum ve Helsinki’nin Farkı
Avrupa Birliği (AB) genelinde trafik kazalarından kaynaklanan ölümlerde 2024’te yüzde 3’lük bir azalma görülse de, bu sorun büyük metropoller için ciddiyetini koruyor. Politico’nun haberine göre, bir başkentte bir yıl boyunca hiç ölüm yaşanmaması, emsalsiz bir başarı olarak kabul ediliyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse, 2023 yılında AB şehirlerindeki trafik kazalarında toplam 7 bin 807 kişi yaşamını yitirdi. Geçen yıl Berlin’de 55, son on iki ayda Brüksel’de ise 9 kişi trafik kazalarında hayatını kaybetti. Yunanistan’da ise 531 kazada 11 kişi öldü.
Yaklaşık 690 bin nüfusuyla AB’nin en küçük başkentlerinden biri olan Helsinki, metropol alanıyla birlikte her gün işe gidip gelen yaklaşık 1,5 milyon vatandaşa ev sahipliği yapıyor.
Başarının Sırrı: Kapsamlı ve Veri Odaklı Politikalar
Belediyenin Kentsel Çevre Dairesi’nde trafik mühendisi olarak görev yapan Ronni Utriänen, bu başarının tesadüf olmadığını vurguluyor.
“Bu başarının arkasında birçok faktör var, ancak hız sınırlarının düşürülmesi en önemlilerinden biri.”
Hız Limitleri ve “Vizyon Sıfır” Stratejisi
Yetkililer, bir aracın çarpma hızının saatte 40 kilometreden 30 kilometreye düşürülmesinin, yayaların ölüm riskini yarı yarıya azalttığını gösteren verilerden yola çıktı. 2021 yılı itibarıyla şehir merkezi ve yerleşim yerlerinin büyük bir kısmında bu yeni hız sınırı uygulamaya konuldu. Bu düzenleme, 70 yeni hız kamerasının kurulumu ve trafik kaynaklı yaralanma ve ölümleri sıfıra indirmeyi amaçlayan ulusal “Vizyon Sıfır” politikası ile desteklendi. Finlandiya’nın ulusal yol güvenliği kurumu Liikenneturva’nın verilerine göre, bu adımların ardından Helsinki’deki trafik ölümleri istikrarlı bir şekilde düştü.
Otomobil Odaklı Anlayıştan İnsan Odaklı Şehre
Helsinki’nin bu başarısı, uzun vadeli ve veri odaklı bir kentsel gelişim stratejisinin ürünü. Kent, 2019’da hiçbir yaya veya bisikletlinin ölmediği bir yıl geçirerek ilk sinyalleri vermişti. Utriänen, misyonun başarısının, şehri otomobil odaklı bir yapıdan uzaklaştıran bu stratejilere dayandığını belirtiyor. Örneğin, sürücülerde hafif bir “rahatsızlık” hissi yaratarak daha dikkatli olmalarını sağlamak amacıyla sokaklar bilinçli olarak daraltıldı ve ağaçlandırıldı.
Altyapı Yatırımları ve Sonuçlar
Şehir yönetimi, alternatif ulaşım yöntemlerine büyük yatırımlar yaptı. Bu yatırımlar arasında öne çıkanlar şunlardır:
- 1.500 kilometreyi aşan geniş bir bisiklet yolu ağı inşa edildi.
- Toplu taşıma ağı, elektrikli ve otonom otobüslerle modernize edildi.
- Yeni bir tramvay hattının inşası için Avrupa Yatırım Bankası’ndan finansman sağlandı.
Utriänen’e göre bu iyileştirmeler, “araba kullanımını ve buna bağlı olarak ciddi kazaları azaltmaya” doğrudan yardımcı oldu. İstatistikler de bu durumu doğruluyor: 2003 ile 2023 yılları arasında şehirdeki trafik kazası sayısı 727’den sadece 14’e düştü.