Mavi Vatan’da Stratejik Adım: Yeni Deniz Koruma Alanları Belirlendi
Dışişleri kaynaklarından edinilen bilgilere göre, Türkiye’nin denizlerdeki egemenlik haklarını ve çevre koruma politikalarını pekiştiren önemli bir adım atıldı. Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi’nin (DEHUKAM) ilgili kurumlarla işbirliği içinde hazırladığı harita, geçtiğimiz ay UNESCO’ya bağlı Hükümetlerarası Oşinografi Komisyonuna (IOC) kaydettirilerek güncellendi.
Bu güncelleme kapsamında, Türkiye’nin deniz yetki alanlarına yeni Deniz Koruma Alanları (DKA) işlendi. Özellikle Kuzey Ege ve Fethiye-Kaş açıklarındaki iki alanın öne çıktığı belirtilirken, Türkiye’nin çevre denizlerinde yeni DKA’ların da ilan edileceği ifade edildi. Bu alanlarda önceliğin deniz ekosisteminin korunması ve çevresel tedbirlerin artırılması olduğu, ancak uygulamaların denizlerdeki seyrüsefer serbestisini etkilemeyeceği vurgulandı.
Bakanlıklar Arası Koordinasyon Sağlanıyor
Deniz Koruma Alanları’nın yasal statüleri ve mevzuatına ilişkin çalışmalar, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı arasında koordinasyon halinde sürdürülüyor.
Türkiye’nin Çevre Denizlerine Sahip Çıkma Politikası
Türkiye, denizlerdeki çevre koruma çabalarını son yıllarda artırıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, daha önce Finike açıklarında “Finike Denizaltı Dağları Özel Çevre Koruma Bölgesi” ilan etmişti. Bu karar, 16 Ağustos 2013 tarihli ve 28737 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Fethiye-Kaş açıklarında tesis edilen yeni DKA ile Türkiye’nin Akdeniz’deki koruma alanları genişletilmiş oldu.
Ayrıca, Türkiye’nin denizlerdeki mekansal planlamasını geliştirmek amacıyla “Deniz Mekansal Planlama Koordinasyon Kurulu” kurulmasına yönelik Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, 24 Temmuz 2025’te Resmi Gazete’de yayımlandı. Kurulun, Türkiye’nin çevre denizlerindeki sektörel faaliyetlerin çevresel etkilerini değerlendirmesi ve kurumlararası eşgüdümü sağlaması hedefleniyor. Kurulun sekretarya hizmetleri Dışişleri Bakanlığı tarafından yürütülecek.
Yunanistan’ın Adımlarına Karşı Mukabil Hamle
Kaynaklar, deniz parklarının sürdürülebilirliği destekleyen faydalı araçlar olduğunu ve Türkiye’nin bu alanların sayısını artırmayı hedeflediğini belirtti. Yunanistan’ın 21 Temmuz’da İyon ve Ege Denizi’nde iki deniz parkı ilan etmesine karşılık Türkiye’nin de kendi adımlarını attığı vurgulandı.
“Yunanistan’ın tek taraflı adımlarını ve Ege’de fiili durum yaratılmasını Türkiye’nin kabul etmeyeceği herkesçe bilinmektedir. Uluslararası anlaşmalarla Yunanistan’a devredilmemiş ada, adacık ve kayalıklardan oluşan Coğrafi Formasyonlar (gri alanlar) üzerindeki uygulamalar da dahil olmak üzere Yunanistan’ın Ege’deki oldubitti gayretleri hiçbir hukuki sonuç doğurmaz. Bu teşebbüslerin, Türkiye’nin meşru hakları ve çıkarları üzerinde de hiçbir etkisi olamaz.”
Bu çerçevede, Türkiye’nin mukabil adımları atmaya devam ettiğinin altı çizildi. Dışişleri Bakanlığı ve ilgili kurumların eşgüdümünde tamamlanan çalışmalar neticesinde Kuzey Ege’de Gökçeada açıklarında ve Akdeniz’de Finike açıklarında yeni deniz koruma alanları ilan ediliyor. Bu alanların, Türkiye’nin Deniz Mekansal Planlama haritasına işlendiği belirtildi.
Kaynaklar, Türkiye’nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis tarafından 7 Aralık 2023‘te imzalanan “Dostane İlişkiler ve İyi Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi” çerçevesinde sorunların çözümüne yönelik yapıcı tutumunu koruduğunu ekledi.