Morgan Stanley’den Kritik Gümrük Vergisi Uyarısı: Belirsizlik 2025’te de Sürecek
ABD merkezli yatırım devi Morgan Stanley, ABD Başkanı Donald Trump döneminde uygulamaya konan gümrük vergilerinin küresel ticaret üzerindeki etkilerini inceleyen kapsamlı bir analiz yayımladı. Analistler, mevcut ticaret anlaşmalarına rağmen, gümrük vergisi kaynaklı belirsizliklerin ve piyasa oynaklığının 2025 yılına kadar devam edeceği uyarısında bulunarak, “Gümrük vergileri hikayesi henüz bitmedi” mesajını verdi.
ABD Başkanı Trump’ın çeşitli ülkelere yönelik açıkladığı tarifeler, küresel borsalarda, altın ve döviz piyasalarında önemli dalgalanmalara yol açmıştı. Piyasalar kısa vadeli etkileri sindirmiş gibi görünse de, Morgan Stanley’nin yeni raporu, uzun vadeli risklerin sürdüğünü ortaya koyuyor.
Anlaşmalar Belirsizliği Ortadan Kaldırmıyor
Morgan Stanley analistleri, son dönemde ABD’nin AB ve Japonya gibi ortaklarıyla vardığı anlaşmaların piyasaları geçici olarak rahatlattığını ancak bu anlaşmaların kalıcı bir çözüm sunmadığını belirtiyor. Raporda, bu durumun hem işletmeler hem de yatırımcılar için sürekli bir belirsizlik kaynağı olduğu vurgulanıyor.
“Duyurulan anlaşmalar genellikle netlikten veya yasal temellerden yoksun. Bu durum, kalıcılıklarını değerlendirmeyi zorlaştırıyor. Yasal bir yapı, yasama süreci ve sektör ayrıntılarından yoksun olmaları, özellikle yatırım yapmaya çalışan işletmeler için önemli soruları beraberinde getiriyor.”
Küresel Ticarette Oynaklık ve Riskler Devam Edecek
Rapora göre, küresel bazda %10-15 civarında istikrarlı bir gümrük vergisi oranı beklenirken, Çin’e yönelik oranların %20-45 gibi daha yüksek seviyelerde olabileceği öngörülüyor. Analistler, mevcut anlaşmaların uygulanması ve denetlenmesinin zorluğuna dikkat çekerek oynaklık ve uygulama risklerinin devam ettiğini belirtiyor.
Analizde, “Toplamda ticaret politikası belirsizliği hala yüksek. Bu anlaşmaların uygulanması ve takibi zor olduğu için gelecekte sürtüşme potansiyeli bulunuyor” ifadeleri kullanıldı.
Enflasyon ve Tedarik Zincirleri Üzerindeki Etkiler
Morgan Stanley, gümrük vergilerinin enflasyonist baskılar yarattığına dair net işaretler olduğunu vurguluyor. Analistler, “Haziran TÜFE verisinde gümrük vergisi kaynaklı enflasyonun çok net işaretlerini gördük” diyerek, bu vergilerin önümüzdeki aylarda fiyatlarda 1 puana kadar artışa neden olabileceğini tahmin ediyor. Bu durumun, dev markaları zam yapmaya zorladığı gözlemleniyor.
Öte yandan, gümrük vergileri tedarik zincirlerinde de önemli kaymalara yol açıyor. Özellikle elektronik sektöründe Vietnam ve Hindistan‘a doğru belirgin bir yönelim olduğu ifade ediliyor. Raporda, “İlk çeyrekteki ithalat artışının yaklaşık yüzde 80’i altın, ilaçlar ve yapay zeka ile ilgili mallar dahil olmak üzere sadece yedi kategoriden kaynaklandı” denilerek, değişimin belirli alanlarda yoğunlaştığı belirtiliyor.
Sektörel Ayrışma Dikkat Çekiyor
Gümrük vergilerinin tüm sektörleri eşit şekilde etkilemediği de analizin önemli bulgularından biri. Vergilerin sektörel etkileri şu şekilde öne çıkıyor:
- Fabrikasyon Metal Ürünler: 232. Bölüm gümrük vergileri kapsamında %24 civarında yüksek bir oranla karşı karşıya.
- Tekstil ve Giyim: Bu sektördeki vergi oranı %20 seviyelerinde seyrediyor.
- Bilgisayarlar, Elektronik ve Kimyasallar: Yüksek ithalat hacmine sahip bu kategoriler ise %10’un altında daha düşük oranlarla vergilendiriliyor.
Analistler, bu ayrışmanın toplam enflasyonist etkiyi bir miktar azalttığını, ancak maliyetlerin tamamen ABD’li ithalatçılara yansıdığını ekliyor. Raporda, “Gümrük vergisi hikayesinin henüz başındayız ve her şey çok değişken durumda” yorumuyla gelecekteki belirsizliklere işaret ediliyor.
