Küresel piyasalar, Amerika Birleşik Devletleri’nin korumacı ticaret politikaları ve değişken siyasi adımlarının yarattığı baskının yanı sıra, ABD ile Rusya arasında tırmanan nükleer savaş endişeleriyle çalkalanıyor. Bu yeni ve ciddi risk, yatırımcıların gündeminde ilk sıraya yerleşmiş durumda.
ABD-Rusya Gerilimi ve Nükleer Savaş Söylemleri
ABD Başkanı Trump ile eski Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev arasındaki karşılıklı sert açıklamalar, iki süper güç arasında nükleer bir çatışma olasılığına dair korkuları alevlendirdi. Trump, Medvedev’in nükleer tehdit içeren sözlerine yanıt olarak, ABD’nin nükleer silahlara tamamen hazır olduğunu ve iki nükleer denizaltının stratejik bölgelere konuşlandırılması emrini verdiğini duyurdu.
Pazartesi günü Medvedev, Washington’ın politikalarını eleştirerek, bu durumun “Rusya ile ABD arasında daha geniş çaplı bir çatışmayı tetikleme riski taşıdığını” belirtmişti. Medvedev, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“50 gün ya da 10 gün… Trump iki şeyi unutmamalı: 1. Rusya, İsrail ya da İran değil. 2. Her yeni ültimatom bir tehdit ve savaşa doğru atılmış bir adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil, kendi ülkesiyle Rusya arasında.”
Analistler, enflasyon-resesyon ikilemi ve ticaret savaşları gölgesinde ilerlemeye çalışan küresel ekonomiye eklenen nükleer savaş tehdidinin, yatırımcıları güvenli liman arayışına ittiğini vurguluyor.
ABD Ekonomisinden Gelen Sinyaller ve Fed’in Faiz Politikası
Hafta içinde Fed, beklentiler dahilinde faizi sabit tutarken, Başkan Jerome Powell‘ın açıklamaları piyasaların odağındaydı. Powell, gümrük tarifelerinin bazı mal fiyatlarına yansımaya başladığını belirterek, bankanın Eylül ayında faiz indirimine gitme olasılığını zayıflatan bir tablo çizdi.
Ancak Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisi, beklentileri değiştirdi. ABD’de istihdam Temmuz’da 73 bin kişi artarak beklentilerin altında kalırken, işsizlik oranı %4,1’den %4,2’ye yükseldi. Zayıf istihdam verileri, Fed’in Eylül’de faiz indirimi yapma ihtimalini güçlendirdi ve bu olasılık para piyasalarında %67’den %80’e çıktı.
ABD’nin Yeni Gümrük Tarifeleri ve Küresel Ticaret
Perşembe günü Başkan Trump, karşılıklılık esasına dayalı yeni gümrük vergisi oranlarını içeren bir kararname imzaladı. Beyaz Saray, bu adımla ülkenin ticaret açıklarını azaltmayı hedeflediğini açıkladı. Kararname kapsamında bazı ülkelere uygulanacak yeni tarife oranları şu şekilde:
- Hindistan: %25
- Endonezya: %19
- Irak: %35
- İsrail: %15
- Malezya: %19
- Norveç: %15
- İsviçre: %39
- Suriye: %41
- Tayvan: %20
- Vietnam: %20
Bu tarifeler, kararnamenin yayımlanmasından 7 gün sonra yürürlüğe girecek.
Piyasalarda Haftalık Performans
Artan risk algısıyla birlikte ABD tahvil piyasalarında alımlar güçlendi ve ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı %4,22 seviyesinden kapattı. Emtia piyasasında ise altının ons fiyatı %1 artışla 3.363 dolara, Brent petrolün varili %2,49 artışla 69,3 dolara yükseldi. Dolar endeksi ise %1,5 artışla 99,1 seviyesine ulaştı.
New York Borsası ve Teknoloji Devlerinin Bilançoları
New York borsası haftayı kayıplarla tamamladı. S&P 500 %2,36, Nasdaq %2,19 ve Dow Jones %2,92 değer kaybetti. Teknoloji devlerinden gelen bilançolar ise yakından izlendi:
- Microsoft: Gelirini %18 artışla 76,4 milyar dolara, net karını ise %24 artışla 27,2 milyar dolara çıkardı.
- Meta: Gelirini %22 artırarak 47,5 milyar dolara, net karını ise %36 artırarak 18,3 milyar dolara yükseltti.
- Apple: Gelirini %10 artışla 94 milyar dolara, net karını ise %9,3 artışla 23,4 milyar dolara taşıdı.
- Amazon: Net satışlarını %13 artırarak 167,7 milyar dolara, net karını ise 18,2 milyar dolara yükseltti.
Avrupa ve Asya Piyasalarında Satış Baskısı
Avrupa borsaları da haftayı negatif kapattı. Almanya’da DAX endeksi %3,17, Fransa’da CAC 40 endeksi %3,68 geriledi. Gelecek hafta İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz kararı takip edilecek. Asya’da ise Japonya Merkez Bankası (BoJ) faizleri sabit tutarken, Çin’den gelen zayıf imalat verileri ve ABD ile Tayvan gerilimi endekslerde düşüşe neden oldu. Hong Kong’da Hang Seng endeksi %3,47, Japonya’da Nikkei 225 endeksi %1,62 değer kaybetti.
Yurt İçi Piyasalarda Gözler Enflasyon Verisinde
Yurt içinde BIST 100 endeksi haftayı %0,98’lik yükselişle 10.746,98 puandan tamamladı. Dolar/TL ise haftayı 40,6480 seviyesinden kapattı. Gelecek hafta Pazartesi günü açıklanacak olan Temmuz ayı enflasyon verileri piyasaların odağında olacak. AA Finans’ın anketine göre ekonomistlerin aylık enflasyon beklentisi ortalama %2,34 seviyesinde bulunuyor. Bu beklentiye göre yıllık enflasyonun %35,05’ten %33,90’a gerilemesi öngörülüyor.