Türkiye’den Stratejik Hamle: Yeni Deniz Koruma Alanları UNESCO’ya Tescil Edildi
Türkiye, ulusal deniz planlama haritasını güncelleyerek yeni Deniz Koruma Alanları (DKA) belirledi. Bu alanlar, Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) bünyesindeki Hükümetlerarası Oşinografi Komisyonuna (IOC) resmen kaydettirilerek uluslararası bir boyut kazandı.
Dışişleri kaynaklarından edinilen bilgilere göre, harita güncellemesi, Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi’nin (DEHUKAM) öncülüğünde ve ilgili kurumların katkılarıyla hazırlandı. Haritaya eklenen yeni DKA’lar arasında özellikle Kuzey Ege ve Fethiye-Kaş açıkları dikkat çekerken, Türkiye’nin çevre denizlerinde yeni koruma alanlarının da ilan edileceği belirtildi. Bu alanlarda deniz ekosisteminin korunması ve çevresel önlemlerin artırılması hedefleniyor.
DKA’lar Seyrüsefer Serbestisini Etkilemeyecek
Yetkililer, ilan edilen Deniz Koruma Alanları’nın denizlerdeki seyrüsefer serbestisini etkilemeyeceğini vurguladı. Alanların statüleri ve yasal çerçevesi konusunda Tarım ve Orman Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı arasındaki koordinasyon çalışmalarının sürdüğü öğrenildi.
Denizlerde Koruma Alanları Genişliyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, daha önce de Finike açıklarında “Finike Denizaltı Dağları Özel Çevre Koruma Bölgesi” ilan etmişti. Bu karar, 16 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Fethiye-Kaş açıklarında tesis edilen yeni DKA ile birlikte Türkiye’nin Akdeniz’deki koruma alanları genişlemiş oldu.
Deniz Mekansal Planlama Koordinasyon Kurulu Kuruldu
Türkiye’nin denizlerdeki planlamasını daha etkin yönetmek amacıyla önemli bir adım atıldı. Nisan ayında ilan edilen ve haziranda IOC’ye kaydettirilen Deniz Mekansal Planlamasının geliştirilmesi için 24 Temmuz 2025 tarihli Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile “Deniz Mekansal Planlama Koordinasyon Kurulu” resmen ihdas edildi. Kurul, Dışişleri Bakanlığı’nın sekretaryasında düzenli olarak toplanarak sektörel faaliyetlerin çevresel etkilerini değerlendirecek ve kurumlar arası eşgüdümü sağlayacak.
Yunanistan’ın Adımlarına Karşı Mukabil Hamle
Dışişleri kaynakları, Türkiye’nin bu adımlarının, Yunanistan’ın tek taraflı hamlelerine bir yanıt niteliği taşıdığını belirtti. Yunanistan’ın 21 Temmuz’da İyon ve Ege Denizi’nde iki deniz parkı ilan etmesine yönelik Türkiye’nin pozisyonu net bir şekilde ifade edildi.
“Yunanistan’ın tek taraflı adımlarını ve Ege’de fiili durum yaratılmasını Türkiye’nin kabul etmeyeceği herkesçe bilinmektedir. Uluslararası anlaşmalarla Yunanistan’a devredilmemiş ada, adacık ve kayalıklardan oluşan Coğrafi Formasyonlar (gri alanlar) üzerindeki uygulamalar da dahil olmak üzere Yunanistan’ın Ege’deki oldubitti gayretleri hiçbir hukuki sonuç doğurmaz. Bu teşebbüslerin, Türkiye’nin meşru hakları ve çıkarları üzerinde de hiçbir etkisi olamaz.”
Kaynaklar, Türkiye’nin mukabil adımları atmaya devam edeceğinin altını çizerek, Kuzey Ege’de Gökçeada açıkları ve Akdeniz’de Finike açıklarında yeni deniz koruma alanlarının ilan edildiğini ve bu alanların Deniz Mekansal Planlama haritasına işlendiğini doğruladı. Gelecek dönemde bu alanların sayısının, ekonomik faaliyetleri engellemeden artırılması planlanıyor.
Türkiye’nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis tarafından 7 Aralık 2023’te imzalanan “Dostane İlişkiler ve İyi Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi” çerçevesinde sorunların uluslararası hukuk temelinde çözümüne yönelik tutumunu koruduğu da vurgulandı.